BUDAPEŞTE

Ünlü Macar besteci György Ligeti Budapeşte için der ki ‘’Budapeşte’ye Paris’ten geldiyseniz , kendinizi Moskova’da gibi hissedersiniz fakat  Moskova’dan geldiyseniz Paris’te gibi hissedersiniz ‘’ Bu cümleden de anlaşılacağı gibi doğudan bakınca batılı, batıdan bakınca doğulu bir şehirdir Budapeşte. Bir dönemler başkenti olduğu Avusturya – Macaristan imparatorluğunun şaşalı ruhunu , ağır darbeler aldığı ikinci dünya savaşının hüznünü ,Pal Sokağı Çocukları romanının geçtiği muhitleri barındırır içinde. Komşu ülkelerden Budapeşte’ye gelecek olanlar için , demiryolu en iyi seçenektir. Çünkü , tarihi Keleti İstasyonu , şehre ayak basar basmaz , burayı gezerken hissedeceğiniz tüm duyguların ön sezinlemesini yaşatır size.

Yaklaşık 145 yıl Osmanlı himayesi altında kalmış olan bu Macar ülkesi aynı zamanda Hun İmparatoru Atilla’nın burayı fethederek , Avrupa Hun İmparatorluğu Hükümdarı ünvanını kazandığı yerdir. Bu nedenledir ki tabelalarda sıklıkla Atilla ismi göze çarpıyor. Macarlarla olan ortak tarihimizin etkileri Macar mutfağında da görülüyor. En ünlü yemekleri Gulaş (Kul Aşı) , Osmanlı kuşatmasında giden yeniçerilerin yaptığı etli yahnidir aslında . ( Százéves Étterem restaurant , gulaşda işin piri diyebilirim gönül rahatlığıyla. Yanında da kırmızı bir dry Tokaji Macar şarap hiç fena olmaz )

Buda

Buda ve Peşte şehirlerinin ortasından geçen Tuna Nehri adeta birleştirici görevi görür bu güzel şehri oluşturmak için. Buda tarafı Peşte’ye göre daha eski olup , görkemli Budin Kalesi’ni, bir mimarlık harikası olan ve fotoğrafçıların çok sevdiği Balıkçı Tabyası’nı, hemen onun arkasındaki güzeller güzeli Matthias Kilise’sini ve psikopos Gellert’ten adını alan ve Hristiyanlar için büyük önem taşıyan Gellert Tepesi’ni barındırır. Bu yerlerin hepsinde farklı açılardan , üstündeki birbirinden güzel köprülerle Tuna Nehri’ni , nehir üstünde bulunan Margeret Adası’nı ve karşıdan göz kırpan Peşte manzarasını görmek mümkündür. Buda tarafındaki kale içinde bulunan birbirinden şirin evler ,cafeler ,dükkanlar , arnavut kaldırımlı dar sokaklar , İkinci Dünya Savaşı’nda büyük tahribata uğramış ve sadece iki üç kolonu ve bir duvarı kalmış bir kilise el birliğiyle burada gezenlere zamanda yolculuk hissi verir.

Peşte

Budapeşte’nin simgesi haline gelmiş dev parlamento binası, ziyaretçilerine 360 derece panaromik muhteşem bir şehir manzarası sunan görkemli Aziz Stefan Bazilikası , yaya trafiğiyle cıvıl cıvıl bir cadde olan Vaci caddesi gibi birçok yer Peşte’yi  nispeten daha hareketli hale getirmiştir. Ne kadar hareketli olsa da hep bir tarafı hep hüzündür bu şehrin. Parlamento binasının hemen önünde ,nehir kıyısında duran ayakkabı heykelleri bunu kanıtlar niteliktedir. Nazi Almanyası döneminde katledilen Yahudilerin anısına Can Togay tarafından tasarlanan bu heykeller ,hikayesiyle adeta bir utanç müzesine dönüşerek ,7 den 70 e herkesin görmesi gereken bir yer halini almıştır. 1900 lerde şehrin nüfusunun yaklaşık 4 te 1 ni oluşturan yahudiler Budapeşte tarihinde çok önemli bir yer kaplarlar. Zira Avrupa’nın en büyük Sinagog’u da yine bu şehirde ,Peşte kısmında bulunur. Dohany Sinagog’unun çevresi günümüzde hala bir Yahudi mahallesi olma özelliğini koruyor. Bu bölgeye yakın olan Szimpla Kert ise harabe evlerden oluşan bir barlar merkezi, daha önce hiçbir yerde benzerine rastlamadığım bir bölge.

Budapeşte ,gecesi gündüzünden çok farklı bir şehir. Bu yüzden mutlaka hava karardıktan sonra Tuna Nehri tarafına gidip ,  nehir etrafındaki muhteşem binaları bir de akşam ışıklandırmalarıyla görmek gerek. (Not: Széchenyi Termal Hamamı da Budapeşte’ye gelmişken mutlaka görülmesi gereken yerlerden ) Bu güzel şehirden ayrılırken birkaç parça deri ürün götürme isteğinin doğmaması elde değil. Zira Macar derisi kalitesiyle ve yumuşaklığıyla tüm dünyaya nam salmış. Soğuk kış gecelerinde Macar’ların en çok tükettiği içkileri Unicum ve erik,armut gibi meyvelerden yapılan yüksek alkollü Palinkalar da Macar hediyelikler listesinde başı çekenlerden.