Ağaç Kökleri ve Peyzaj Düzenlemeleri
Ağaç Kökleri ve Peyzaj Düzenlemeleri
Herkesin hayalidir yeşil bir yerde yaşamak doğayla iç içe olmak. Bundan dolayı bahçesi olan bahçesine olmayan da evlerini ve binaların yakınlarına ağaçlar dikip durur.
Ancak diktiğimiz bu ağaçların komşumuza, binamıza ve diğer bitkilere zararı olmamasına da dikkat etmemiz gerekiyor. Şimdi diyeceksiniz “ağaç dikmenin neresi zararlı”, ağaç dikmenin zararı yok elbette ama doğru yere doğru şekilde dikilmesi ve bakılması şartıyla.
Peki Dikilecek Ağaç Türü Seçilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bunlar arasında taç büyüklüğü, ağacın şekli, kök büyüklüğü en önemli 3 faktördür. İşte biz de bugünkü yazımızda ağaç kökleri üzerinde duracağız.
Ağaçların köklerinin önünde engel yoksa köklerin yayılım alanı ağacın taç genişliği kadardır. Ancak, toprakta yapılan işlemler kök yapısında değişimlere neden olabilir. Örneğin bahçede yapılan sulamalar sonucu kökler, hidrotropizm (rutubete yönelme) ile su açısından zengin toprak tabakalarına yönelir, simetrisi bozularak yayılır.
Binalara çok yakın dikilmiş ağaçların kökleri genelde, temeli tahrip edecek kadar büyüyemez. Ancak çok ince kökler su bulmak için betonarme olmayan temellerdeki çatlaklara veya küçük deliklere işleyebilir. Kuraklığın hüküm sürdüğü yerlerde, kök yayılımının su bulmak amacıyla daha da yayılabilir. Eğer ağaç kökü, binaya ulaşırsa atık su hatları etrafında dolanıp atık su hatlarına zarar verebilir. Çatlaklar veya delikler olması halinde ince kökler içeri işler, gelişir ve tıkanmalara neden olur. Bunun dışında köklerin doğal gaz hatlarına ve toprak altı elektrik kablolarına yakınlığı da dikkate alınmalıdır.
Köklerin neden olduğu bu sorunlardan kaçınmanın bir yolu, ağaç ile bina arasında güvenli bir mesafe sağlamaktır. Bazı ağaç türlerinin diğerlerinden daha fazla soruna neden olması muhtemeldir. Örnek verecek olursak incir ağacının kökleri aşırı sık, güçlü ve geniştir, suyu da çok sever. İncir kökleri diğer kökler gibi bir engel karşısında kök, o engelin etrafını dolanmak yerine, onu delip geçer. Benzer şekilde söğüt kökleri de toprak altındaki su kanalları gibi yapılara zarar verebilir.
Sevgili dostlar ağaçlar da canlıdır, onlar da nefes alıp verirler ve kökleri büyüyüp gelişir. Birçok peyzaj düzenlemesinde gördüğüm bir hatayı burada ifade etmek istiyorum. Maalesef bazı hatalı uygulamalarda ağaçların gövdelerinin boğazına kadar betonla ya da taşlarla kapatılmaktadır. Bu durumdaki bir ağacın kökleri yeterince nefes alamaz ve gelişme esnasında üzerini örten o betonu zamanla kırmaya çalışır ki özellikle yüzeysel kök yapan çınar gibi ağaçlarda bu durumu çevremizde sıkça görürüz. O nedenle peyzaj çalışmalarında ağaçlar dikilirken çevresinde köklerinde nefes alabileceği ve gelişebileceği kadar geniş açıklıkların bırakılması gerekir.
