Balıkesir’de Depremde 37 Saniyelik Fırsat
Sındırgı’da yaşanan 6,1 büyüklüğündeki deprem, Türkiye’de ilk kez test edilen yeni erken uyarı sistemini de sınadı. Peki Kandilli’nin geliştirdiği sistem, Balıkesir ve Marmara için ne anlama geliyor?
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, 27 Ekim’de Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki depremin ardından, test aşamasındaki erken uyarı sisteminin başarıyla çalıştığını açıkladı.
Özel, “İstanbul, merkez üssüne yaklaşık 210 kilometre uzaklıkta. Sarsıntı İstanbul’da hissedilmeden 37 saniye önce uyarı sinyali gönderildi.” dedi.
Sistemin halen test aşamasında olduğunu belirten Özel, yapılan çalışmaların ülke genelinde genişletileceğini vurguladı:
“Mevcut istasyon sayısı artırıldıkça ve istasyonlardaki gecikmeyi azaltacak modernizasyonlar tamamlandıkça sistem çok daha hızlı tepki verebilecek. Böylece vatandaşların ve kurumların önlem almak için daha fazla zamanı olacaktır. Amacımız, istasyon ağını genişleterek ve altyapıyı yenileyerek sistemi tüm Türkiye’de etkin biçimde çalışır hale getirmek.”
Balıkesir’de sistem sınavı geçti
Sındırgı’da yaşanan bu deprem, Kandilli’nin Marmara ve Batı Anadolu’da test ettiği sistemin ilk gerçek saha uygulaması oldu. İstanbul’da hissedilmeden 37 saniye önce uyarı sinyali gönderen sistem, Balıkesir’in sismik geçmişi açısından da yeni bir dönüm noktası sayılıyor.
Uzmanlara göre, Balıkesir çevresinde yer alan Simav, Sındırgı ve Kütahya fay zonları, Marmara’daki sistemden farklı mekanizmalara sahip. Prof. Dr. Özel, bu farkın önemine değindi:
“Sındırgı segmenti, Simav Fay Zonu’nun en kuzeybatı kesimini oluşturan ve Türkiye Fay Haritası’na göre yaklaşık 36 kilometre uzunluğa sahip bir segmenttir. Simav ve Sındırgı fay zonları birbirinden bağımsız iki farklı sismik kaynaktır. Ancak aynı açılma tektonik rejiminin etkisi altındadır.”
Marmara Denizi için yeni uyarı ağı
Özel, Kandilli’nin Marmara Denizi’nde Japon araştırmacılarla işbirliğinde kurduğu 9 deniz tabanı sismometresi (OBS sistemi) aracılığıyla küçük depremleri ve stres dağılımını izlediklerini de hatırlattı.
“Bu sistemler henüz gerçek zamanlı çalışmıyor. Ancak kaydedilen veriler, 9 aya kadar olan dönemde meydana gelen mikro depremleri dahi geriye dönük olarak incelememize olanak sağlıyor.”
Tsunami riski ve kıyı çalışmaları
Türkiye’nin 8 bin 300 kilometrelik kıyı şeridinde tsunami erken uyarı sistemi çalışmalarının da sürdüğünü belirten Özel,
“Marmara Denizi kapalı bir havza olduğu için büyük dalgalar beklenmez ama 30 santimetrelik su yükselmesi bile hasar yaratabilir.”
dedi.