Balıkesir'de Çömlekçilik

Balıkesir’de Çömlekçilik

Balıkesir’in zengin kültürel mirasının önemli bir parçası olan çömlek yapımı, nesilden nesile aktarılan bir gelenek olarak günümüzde de yaşamaya devam ediyor. Bu kadim sanatın ustaları, elleriyle toprağa şekil vererek özgün ve işlevsel ürünler ortaya koyuyorlar.

İbrahim Kaçar 12 yıldır sürdürdüğü mesleği gereği toprak güveçler ve topraktan yapılan ürünlerin satışını gerçekleştiriyor. Et pişerken lezzetini toprak güveçten aldığını söyleyen Kaçar, MERHABA ’ya yaptığı açıklamada mesleğin son temsilcilerinden olduğunu söyledi. Ateşe dayanıklı olan toprak güveçler, Balıkesir’in ilçeleri arasında en yaygın olarak Bigadiç’te ve diğer ilçelerde kullanılıyor. Tarım ve hayvancılıkla adı geçen şehirlerde topraktan üretilen ürünlerin yoğun olarak satıldığı ve çeşitleri ile öne çıktığı gözlemleniyor.

Çömlek Yapımı :
Çömlek yapımı için uygun toprağın alınarak sulanıp ,çiğnenmesi ve yoğrulması ardından motorlu çark üzerine konulup el ile şekil verilmesi ile oluşturulan eşyalara çömlek denilmektedir. Günümüzde İvrindi İlçesi Kayapa Beldesi’nde çömlek ürünleri desti, küp ,sigara tablası, saksı ve güveç yapılıyor. Plastik eşyaların çıkması ise toprak işlerindeki talebin azalmasına sebep oldu.

Bir diğer Röportajımızda, Balıkesir’de 40 yılı aşkın süredir çömlekçilik yapan usta İbrahim Kaçar ile konuştuk. İbrahim Kaçar çömlekçiliğin sadece bir meslek değil, aynı zamanda bir tutku olduğunu ifade ediyor. Yılların tecrübesiyle edindiği bilgi ve becerileriyle, her bir çömleğe ruh katıyor.

İbrahim Kaçar “Toprağa dokunmak, onu şekillendirmek bana huzur veriyor. Bu sanatın en güzel yanı, her eserin özgün olması. Hiçbir çömlek diğerine benzemez, tıpkı insanlar gibi.”
İbrahim Kaçar, ‘’Günümüzde vatandaşlar plastik ürünlerden bıktı. Bunun yerine artık daha doğal ve sade ürünleri tercih ediyorlar. Bu açıdan da toprak güveçler, toprak fincanlar ve tabaklar çok daha cazip geliyor. Üstelik toprak kapların fiyat olarak diğerlerinden de pek bir farkı yok. Çok daha uygun diyebiliriz’’ dedi.

Kaçar ayrıca, ‘’Toprak kalitesi her mamulün yapıldığı yere göre değişiyor. Çünkü her mamulün üretildiği yere göre toprağın kalitesi değişebiliyor. Güveç kaplarının ortalama fiyatı 10-15 lira arasında değişiyor. Bunun yanı sıra boyutları da farklı olabiliyor. Kullanılan toprak ve boyutuna göre 20 TL’ye kadar güveç bulmak mümkün.

Balıkesir’de klasik güveçler kullanılıyor. Parlak ve geniş hacimli güveçleri Balıkesir halkı seviyor. Bir de tepsi gibi ince güveçler var. Onlar da çok tercih ediliyor’’ ifadelerini kullandı. Yemek pişirirken tencere yerine toprak güveç kaplarının kullanıldığını söyleyen esnaf İbrahim Kaçar, fırına atılan güveçlerde yemeğin de hızlı piştiğini dile getirdi. Kaçar şu ifadeleri kullandı; ‘’Tencerede ortalama 40 dakikada pişen bir yemek toprak güveçte yarım saatte pişer. Isıyı çabuk iletmesi ve lezzetini vermesi açısından bu önemlidir. Ayrıca toprak kaplar kullanım şekline göre daha uzun ömürlüdür. Hoyratça kullanılmaz ve temizliği doğru şekilde yapılırsa uzun yıllar kullanılabilir.’’ Dedi.

Haber: Muhammed Can Akyürek