DÜŞMANA KORKU, DOSTA GÜVEN: Tülütabaklar Kimdir, Nedir?

Tülütabaklar, Milli Mücadele yıllarında Balıkesir’de ortaya çıkan ve işgalci Yunan askerlerine karşı direnişte önemli rol oynayan kahramanlardır. Aslında dericilik (debbağlık) mesleğiyle uğraşan esnaflar olan Tülütabaklar, keçi ya da koyun postu, baca kurumu, çan ve değneklerle korkutucu bir görünüme bürünerek düşmanı psikolojik olarak yıldırmaya çalışmışlardır. Peki Tülütabaklar kimdir, nedir ve nasıl ortaya çıkmıştır? İşte merak edilenler…

Tülütabaklar kimdir?

Tülütabaklar, Balıkesirli deri ustalarıdır. Yunan işgali sırasında şehri korumak, milli toplantıların yapılmasına olanak sağlamak için farklı bir yöntem geliştirmişlerdir. Yüzlerini baca isiyle siyaha boyayan, keçi postları giyen ve çanlarla donatılmış bu gruplar, geceleri devriyeye çıkan işgal askerlerinin karşısına çıkıp aniden kaybolarak onları korkutmuş ve geri çekilmelerini sağlamıştır.

Tülütabaklar nedir, nasıl ortaya çıkmıştır?

Tülütabak kavramı, Balıkesir yöresine özgü bir köy seyirlik oyununun da adıdır. Ancak işgal yıllarında bu oyun, milli direnişin bir parçasına dönüşmüştür. Tülütabaklar, düşman askerlerine doğrudan saldırmak yerine onları korkutmayı, moral bozmayı ve dikkatlerini dağıtarak direniş toplantılarının güvenli şekilde yapılmasını sağlamayı amaçlamıştır.

Tülütabakların milli mücadeledeki önemi nedir?

Balıkesir, Kurtuluş Savaşı’nın önemli merkezlerinden biri olmuştur. Erzurum Kongresi’nden önce yapılan Balıkesir Kongresi, milli mücadelenin ilk örgütlü adımlarındandır. Bu süreçte Tülütabaklar, silahsız da olsa zeka ve cesaretle halkın direnişine öncülük etmiş, şehrin 14 ay boyunca işgale direnmesinde sembolik bir rol üstlenmiştir. Yunan askerlerinin psikolojik olarak yıpranmasını sağlayan bu yöntem, Balıkesir’de toplumsal dayanışmanın da güçlü bir örneği olmuştur.

Tülütabak geleneği günümüzde nasıl yaşatılıyor?

Tülütabaklar, günümüzde Balıkesir’in kurtuluş günü olan 6 Eylül kutlamalarında sergilenmektedir. Törenlerde üzerlerine keçi postu giyen, yüzlerini siyaha boyayan ve çanlarla donatılmış gruplar, halk arasında korku ve coşku uyandıran gösteriler yapmaktadır. Bu gelenek UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras listesine de girmiştir ve Balıkesir’in en önemli kültürel sembollerinden biri olarak yaşatılmaktadır.