Kafelerde Bakır Tavada Yumurta Geleneği Dikkat Çekiyor

Eskiye özlem bakır kaplarda da duyuluyor. Öyle ki; kafelerde bakır tava içinde sahanda yumurta sunumları günümüzde artmaya başladı. Bakır kapların kullanımı sırasında zaman içinde oluşan kırmızımsı renk kalay vaktinin geldiğine işaret ediyor. Balıkesir’de de yıllarını kalaycılık mesleğine adamış esnaflar bulunuyor.

Esnaf Serdar Esmeray Kalaycılık mesleğinin son demlerini yaşadığını söylüyor. Eskiye dönüşü de gözlemliyoruz diyen Esmeray, Çelik ürünlerinin çok çıkması kalaycılığı bitirdi yumurta pişirenler bakırı seviyor yada tahin helvaları toprak yada bakır kaplarda genellikle görülüyor diyor.

Balıkesir’de Kalaycılık ve Bakır Kaplar

Kırsalda yaşayan halkın geçmişten günümüze kullandığı bakır kaplar günümüzde de hala kullanılmakta. Özellikle bakır kazanlarda pişen hayır yemekleri lezzeti ilede ayrı bir zenginlik veriyor. Bakır kendisi ağır ancak ateşi kavrayışı ile sıcaklığı ortaladığında yemeği adeta özel kılıyor. Konuyla ilgili olarak Kalaycılık mesleğini yürüten Balıkesirli esnaf Serdar Esmerya’a Bakır’ın ve kalaycılığın durumunu sorduk. Kalay ve bakırın pahalı olduğunu belirten Esmeray, köylerden hayır kazanları kalay için tabi ki getiriliyor. Kullananlar hala var ancak, eskiye nazaran çok şey değişti. Kalaycılığın bitmesinin sebebi çelik ürünlerin çok yaygınlaşması .Bizde kalay yerine çeliklerin tamiratını da yapıyoruz. Günümüzde Alternatif ürünlerde çok ve tamirat olarak biz onların tamiratını da yapıyoruz. Çocukluğumdan buyana mesleğim kalaycılık. Babamdan öğrendim. Yani 30 35 seneden buyana bu işi yapıyorum. Bu işi babamızdan gördük. Kendimiz geliştirdik. Eskiden kalay işi daha fazlaydı. Herkes bakır kullanıyordu. Ama bakır şuan zaten pahalı kalayda pahalı . Kullanım azaldı, yani çelikler çıkınca millet çeliği tercih ediyor. Köylerde bakır kullanımı hala devam ediyor. Bizim işimizde hayır tavaları, kazanlar köylerden getiriliyor kaly için ve bizde kalaylıyoruz. Eskisi gibi çırakta yok ve haliyle yetişen ustada yok. Gençler bu işlere pek fazla rağbet göstermiyor. Çelik çaydanlıkları parlatıyoruz. Emzikleri kopanların emziklerini kaynatıyoruz. Saplarını yapıyoruz. Allah bereket versin yine idare ediyoruz ”dedi.

“Bakır Kapta Yumurta”

Bakır kapların kalaylanması gerekiyor. Büyük ve küçük kapların kalay fiyatları değişken. 50 liradan 70’e kimi zamanda 100 liraya çıkabilen fiyat aralıkları ile kalaycılık mesleği yürütülmeye çalışılıyor.Esnaf Serdar Esmeray kalaycılık mesleğinin zanaatkârlık olduğunu ve bunu da babasından öğrendiğini belirtiyor. Esmeray yemeklerin lezzeti kabı ile de değişir diyerek şöyle konuşuyor:“ Bakır tencerede yapılan yemeğin tadı bile farklıdır. Lezzetlidir. O yüzden bakır her zaman için her şeyin lezzetini de verir. Ateşte ağır ve sıcaklık oranı ile yemeğe lezzeti ayrıca verir. Toprak kaplarda da ağır hafif ateşte pişirilen yemekler lezzetli ve sağlıklı olur. Ama diğer ürünlerle kıyasladığımızda bakır her zaman için daha iyidir. Yani genelde milletimiz yumurta tavası olarak da bakır kullanıyor. Şehrimiz dede genelde eskiye dönüş dediğim bu tür şeyler de var. Kalay yapılması için önce bir ürünün kırmızısının çıkması lazım bu zehirdir kalay şart. Bakırın kendi özü çıkmadığı sürece kullanılabilir. Tabi çıkarsa kalay yapılması şart yani gerekiyor. Kırmızısı çıktığı zaman ise zehirlenme yapar. Ama çıkmadığı sürece bakırı yakmadığı sürece kalay yanmadığı sürece bir şey olmaz.“ Semra Aman Akyürek