Limon ve Elma İhracatı Kayda Bağlandı: Fiyatlar Düşer Mi?

Ticaret Bakanlığı, limon ve elma ihracatını “ihracı kayda bağlı mallar” listesine aldı. Bu karar, ürünlerin ihracatının tamamen yasaklandığı anlamına gelmiyor; ancak ihracat için kayıt ve ön izin şartı getiriliyor. Peki bu gelişme üreticiyi, ihracatçıyı ve tüketiciyi nasıl etkileyecek?

İhracatı kayda bağlı olmak ne anlama geliyor?

Bir ürün ihracı kayda bağlı olduğunda, ihracatçılar doğrudan satış yapamıyor; önce bakanlık ve ilgili ihracatçı birlikleri aracılığıyla kayıt işlemi gerekiyor. Amaç, iç piyasada arz güvenliğini sağlamak ve fiyat dalgalanmalarını kontrol altında tutmak. Bu uygulama özellikle tarım ürünlerinde dönemsel olarak kullanılabiliyor.

Türkiye’nin limon ve elma üretimi ne durumda?

Türkiye, limon ve elma üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden biri. 2024’te limon üretimi yaklaşık 1,7 milyon ton seviyesindeyken, 2025’te bu rakamın 1,4 milyon tona gerilemesi bekleniyor. Elmada ise 2024 üretimi 4,4 milyon ton olarak kaydedilmiş, ancak don ve kuraklık nedeniyle 2025 tahmini 3 milyon tonun altına düşmüş durumda. Bu gerileme ihracat potansiyelini de etkiliyor.

Limon ve elma ihracatında pazar durumu nasıl?

Türkiye her yıl yüz binlerce ton limon ve elmayı başta Rusya, Irak, Ortadoğu ve Avrupa ülkelerine ihraç ediyor. 2023’te limon ihracatı 660 bin ton civarında gerçekleşti. Elmada ise Türkiye, Çin ve ABD’den sonra dünyanın en büyük üreticileri arasında yer alıyor. Ancak ihracatın kayda bağlanmasıyla, alıcı ülkelerle yapılan sözleşmelerde aksaklıklar yaşanabileceği endişesi var.

Limon ve elma fiyatları düşer mi?

Alınan kararla üretici fiyatlarında kısa vadede düşüş görülebilir, çünkü ihracatın yavaşlaması ürünün iç piyasaya yönelmesine neden olur. Ancak market raflarındaki fiyatlar aynı oranda düşmeyebilir; çünkü aracı maliyetleri, lojistik ve depolama süreçleri fiyatlara ekleniyor. Ayrıca düşük üretim nedeniyle arz daralması yaşanırsa fiyatlarda beklenen düşüş sınırlı kalabilir.