Orman Yangınları Solunum Sağlığı İçin Ciddi Tehdit
“Astım, KOAH ve Kalp Hastaları Dikkat!” Türkiye genelinde yaz aylarında artış gösteren orman yangınları, yalnızca doğayı değil insan sağlığını da tehdit ediyor.
Orman Yangınları Solunum Sağlığı İçin Ciddi Tehdit
“Astım, KOAH ve Kalp Hastaları Dikkat!” Türkiye genelinde yaz aylarında artış gösteren orman yangınları, yalnızca doğayı değil insan sağlığını da tehdit ediyor. Nev Sağlık Grubu Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Yaldız, yangınlarla birlikte havaya karışan duman ve zararlı partiküllerin özellikle astım, KOAH ve alerjik hastalıklara sahip bireyler için hayati riskler taşıdığına dikkat çekti.
Solunum Şikâyetleri 3 Katına Çıkıyor
Yapılan araştırmalar, orman yangınları sırasında solunum şikâyetlerinin ve 0-6 yaş arası çocukların acil servis başvurularının üç katına çıktığını ortaya koyuyor. Yetişkinlerde ise yangın dönemlerinde akciğer kapasitesinde %6'ya varan azalmalar yaşanıyor. Yangın bölgesinden 50 kilometre uzaklıkta bile ince toz sınırının 5-6 kat aşıldığını belirten Yaldız, bu durumun kalp-damar hastalıkları nedeniyle hastane yatışlarını artırdığını ifade etti.
Duman Sadece Yakın Alanları Değil, Uzak Bölgeleri de Etkiliyor
Uzm. Dr. Yaldız, yangın dumanının; karbon monoksit, nitrojen oksitler, hidrojen siyanür, aldehitler ve asit gazları gibi zararlı bileşenler içerdiğini belirterek, şunları söyledi:
“Duman içerisindeki küçük partiküller akciğerlerin derinliklerine ulaşarak ciddi solunum problemlerine yol açabilir. Sağlıklı bireylerde kısa süreli maruziyet geçici etkiler yaratırken, çocuklar, yaşlılar, sigara kullananlar ve kronik hastalığı olanlar için ciddi riskler söz konusudur.”
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
Yangın dumanına karşı özellikle risk altında olan gruplar şunlar:
Astım, KOAH, bronşit gibi kronik solunum hastalıkları olanlar
Kalp hastaları
Çocuklar ve yaşlılar
Hamileler
Sigara içen bireyler
Bu kişilerde nefes darlığı, göğüs sıkışması, hırıltılı solunum gibi şikâyetlerin artabileceği uyarısı yapıldı.
Hayat Kurtaran Önlemler: Maskeler, Tahliye Planları ve Bilgilendirme
Yaldız, yangın dumanına maruz kalındığında şu önlemlerin alınması gerektiğini vurguladı:
Acilen temiz hava bulunan bir alana geçilmeli.
Ağız ve burun ıslak bezle kapatılarak nefes alınmalı.
Yangın alanında çalışanlar için vardiya sistemi uygulanmalı ve N95/FFP2 özellikli maskeler kullanılmalı.
Hava kirliliği göstergeleri (PM₂.₅ ve CO) sürekli izlenmeli ve kamuoyuna duyurulmalı.
Riskli bölgelerdeki yaşlılar ve kronik hastalar için maske, ilaç ve tahliye planları önceden hazırlanmalı.
Toplumu bilinçlendiren yerel eğitim çalışmaları artırılmalı.
İklim Krizi ve Orman Yönetimi Uyarısı
Yangın riskinin uzun vadede azaltılması için iklim krizine karşı çevre dostu politikaların hayata geçirilmesi ve bilimsel orman yönetim planlarının uygulanması gerektiğine dikkat çekildi. Türkiye’de PM₂.₅ sınır değerlerinin belirlenmemiş olması da sağlık risklerinin kontrolü açısından önemli bir eksiklik olarak gösterildi.