Türk Bilim Kadını Prof. Dr. Dilhan Eryurt, Google Doodle’ında Anıldı

Türk Bilim Kadını Prof. Dr. Dilhan Eryurt, Google Doodle’ında Anıldı

Türk astrofizikçi Prof. Dr. Dilhan Eryurt, Google tarafından hazırlanan özel bir Doodle ile anıldı. Yıllarını Güneş’in ve yıldızların evrimini araştırmaya adayan Eryurt, NASA’da görev yapan ilk Türk bilim insanı ve ilk kadın unvanını taşıyor. Eryurt’un çalışmaları, 1969 yılında Apollo 11 Ay’a İniş Projesi’ne sağladığı katkılar nedeniyle Apollo Ödülü ile, 1977 yılında ise TÜBİTAK Bilim Ödülü ile onurlandırılmıştı.

NASA’daki Başarılarıyla Uzay Bilimine Yön Verdi

1961-1973 yılları arasında NASA Goddard Uzay Araştırma Enstitüsü’nde görev yapan Prof. Dr. Dilhan Eryurt, burada Güneş ve yıldızların oluşumu, evrimi, sıcaklık değişimleri ve iç yapıları üzerine öncü çalışmalar yürüttü. NASA’daki görevinde, Güneş’in ilk dönemlerinde şimdikinden çok daha parlak olduğunu ortaya koyan çalışmalarıyla Apollo 11 görev planlamasında önemli veriler sağladı.

Bu kritik bilgiler, Ay’a yolculuk yapacak astronotların karşılaşacağı ortam koşullarının belirlenmesinde büyük rol oynadı. Böylece Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’in Ay yüzeyine iniş yaptığı Apollo 11 görevi, Eryurt’un katkılarıyla daha güvenli ve başarılı bir şekilde planlandı.

Türkiye’de Bilimsel Çalışmalara Öncülük Etti

Prof. Dr. Dilhan Eryurt, Türkiye’ye döndüğünde ODTÜ Astrofizik Anabilim Dalı’nı kurarak, uzun yıllar burada akademik çalışmalarını sürdürdü. 1988-1993 yılları arasında ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı görevini yürüttü. Astrofizik alanında yaptığı araştırmalar, Güneş’in iç yapısı, yıldızların oluşum süreci, kütleleri ve enerji üretim mekanizmaları üzerine önemli buluşlar içeriyor.

Bilimsel Mirası Bugün de Yaşıyor

Eryurt’un, Güneş’in ve yıldızların ilk dönemlerinde sahip olduğu sıcaklık ve parlaklık üzerine geliştirdiği modeller, bugün de astrofizik literatüründe yerini koruyor. Yıldızların hangi koşullarda nükleer enerji üretebildiği, küçük kütleli yıldızların evrimsel sınırları ve yıldız iç yapılarının sıcaklık yoğunluk dengesi üzerine geliştirdiği “fitting yöntemi” de bilime kazandırdığı önemli yöntemlerden biri oldu.

Google, hazırladığı Doodle ile bilim dünyasında öncü olan Prof. Dr. Dilhan Eryurt’un anısını ve katkılarını geniş kitlelere duyurmuş oldu.

Kimdir Dilhan Eryurt?

29 Kasım 1926’da İzmir’de doğan Dilhan Eryurt, Ankara Kız Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Matematik ve Astronomi Bölümü’nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi’nde Astrofizik Doktorası yaptı ve daha sonra Kanada, ABD ve Türkiye’de önemli akademik ve bilimsel görevler üstlendi. 13 Eylül 2012’de Ankara’da hayatını kaybeden Eryurt, Türkiye’nin bilim tarihinde öncü kadınlarından biri olarak anılıyor.

MACİT ERMİŞ