Türkiye Kültüre 408 Milyar TL Harcadı! Balıkesir Nerede?

Türkiye Kültür Harcamaları 2024’te Rekor Kırdı

Türkiye’de kültür harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 83,3 artarak 408 milyar 339 milyon TL’ye ulaştı. Ancak il bazında veriler açıklanmadığı için Balıkesir’in kültür ekonomisindeki payı belirsizliğini koruyor.

Türkiye genelinde kültür ekonomisi büyüdü

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılında kültür harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 83,3 artarak 408 milyar 339 milyon 432 bin TL oldu.
Kültür harcamalarının Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı yüzde 0,9 olarak gerçekleşti.

Toplam kültür harcamalarının yüzde 49,1’i genel devlet tarafından, yüzde 50,9’u ise hanehalkları tarafından yapıldı.
Genel devletin kültür harcamaları 200 milyar 369 milyon TL’ye ulaşırken, bu harcamaların yüzde 67,8’i merkezi bütçeden karşılandı.

Hanehalkı kültür harcaması yüzde 91 arttı

Hanehalklarının kültür harcamaları 2024’te yüzde 91,5 artışla 203 milyar 807 milyon TL’ye çıktı.
Vatandaşlar kültüre en çok bilgi işleme ekipmanları (yüzde 25), kültürel hizmetler (yüzde 24,3) ve kitaplar (yüzde 18,1) alanlarında harcama yaptı.

Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin katma değeri yüzde 73,9 artarak 188 milyar 547 milyon TL’ye yükseldi.
Kültürel istihdam da yüzde 6,5 artışla 957 bin kişiye ulaştı.

Balıkesir’in kültürel potansiyeli yüksek ama verisi eksik

Balıkesir, hem Marmara hem Ege bölgesine yayılan coğrafyasıyla Türkiye’nin kültürel miras açısından en zengin illerinden biri olarak öne çıkıyor.
Kuva-yi Milliye Müzesi, Tahtakuşlar Etnoğrafya Müzesi, Antandros Antik Kenti, Cunda Adası ve Manyas Kuş Cenneti gibi kültürel değerleriyle öne çıkan şehir, aynı zamanda turizm altyapısıyla da dikkat çekiyor.

İlde yaklaşık 670 turizm işletmesi ve 45 bin civarında yatak kapasitesi bulunuyor.
Ancak TÜİK’in yayımladığı kültür ekonomisi verilerinde il bazında kültür harcaması veya kültürel istihdam bilgileri yer almıyor.
Bu durum, Balıkesir gibi kültürel potansiyeli yüksek illerin ekonomik katkısının görünür olmasını engelliyor.

“Veri olmadan yerel kültür politikası üretilemez”

Kültür ekonomisi üzerine çalışan akademisyenler, il bazında verilerin açıklanmamasının yerel planlamayı olumsuz etkilediğini belirtiyor.
Balıkesir Üniversitesi’nden Dr. Ayşe Erden, “Kültürel istihdam ya da harcamada il düzeyinde veri olmaması, yerel kalkınma stratejilerini yavaşlatıyor.
Balıkesir’in kültür ekonomisinin büyüklüğünü bilmezsek hangi sektöre yatırım yapılacağını da bilemeyiz” değerlendirmesinde bulundu.

Balıkesir görünürlük bekliyor

Türkiye genelinde kültür harcamaları tarihi bir artışla rekor kırarken, Balıkesir’in kültür ekonomisindeki yeri belirsiz.
Kültür ekonomisinin il düzeyinde ölçülmesi; yerel yönetimlerin bütçe planlamaları, yaratıcı sektörlerin görünürlüğü ve genç istihdamının desteklenmesi açısından büyük önem taşıyor.

Türkiye kültür yatırımlarında hızla büyürken, Balıkesir’in potansiyelini ortaya koyacak yerel verilerin açıklanması bekleniyor.