Dünyanın En Büyük Sütun Başlığı Balıkesir’de Bulunuyor!
Dünyanın en büyük sütun başlığı neden Balıkesir’de bulundu? 2.50 metre yüksekliğinde, 20 ton ağırlığında olan bu dev eser, Roma döneminde neyin simgesiydi? Kyzikos Antik Kenti'ndeki bu keşif, tarihin tozlu sayfalarına nasıl bir ışık tutuyor?
Dünya tarihinin görkemli yapılarından biri, adeta zamanla yarışıyor... Balıkesir’in Erdek ilçesi Düzler mevkiinde bulunan Kyzikos Antik Kenti kazılarında, Roma Dönemi'ne ait dünyanın en büyük sütun başlığı ortaya çıkarıldı.
Üstelik bu devasa kalıntı, sadece arkeoloji dünyasını değil, tarih meraklılarını ve gezginleri de heyecanlandırmaya devam ediyor.
Ölçüler Ne Diyor? Sütun Değil, Adeta Taş Bir Dev
Kazı başkanı Doç. Dr. Nurettin Öztürk'ün verdiği bilgilere göre; 1.90 metre çapında, 2.50 metre yüksekliğinde, tam 20 ton ağırlığında olan bu sütun başlığı, bugüne kadar Roma dönemine ait bulunmuş en büyük örnek.
Ve bu devasa parça, sadece bir mimari detay değil — dönemin estetik anlayışının ve mühendislik gücünün yaşayan bir kanıtı.
Sütun Başlığı Nedir, Neden Bu Kadar Önemli?
Antik mimaride sütun başlığı (capitellum), sadece estetik değil, aynı zamanda yapısal bir parçadır. Yükü sütuna eşit dağıtır, ama aynı zamanda tapınağın ya da yapının kimliğini de belirler.
Hadrian Tapınağı’nda bulunan bu dev başlık, muhtemelen 20 metreyi aşan sütunların tepesinde yer alıyordu. Bu da o dönemde Kyzikos’un ne kadar zengin, güçlü ve görkemli bir şehir olduğuna işaret ediyor.
Kazı Ekibi: Taşların Dilini Çözmeye Çalışan Bilim Ordusu
2013 yılında yapılan kazılarda, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nurettin Öztürk başkanlığındaki ekip, 30 kişilik geniş bir kadroyla çalıştı.
Ekipte bir yardımcı doçent, bir doktora, üç yüksek lisans öğrencisi ve 20 lisans öğrencisinin yanı sıra 30 işçi yer aldı. Kazılar; Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Erdek Belediyesi’nin desteğiyle gerçekleştirildi.
Hadrian Tapınağı: Küçük Asya’nın Görkemli Tapınağı
Roma İmparatoru Hadrianus’a adanan bu tapınak, antik çağda “Küçük Asya'nın en büyük ve en görkemli tapınağı” olarak biliniyordu.
Kazılar, bu ünvanın ne denli haklı olduğunu gösteriyor. Zira sütun başlığı gibi bir parçanın boyutları bile, yapının ihtişamını gözler önüne seriyor.
Bugün Nerede Görülebilir?
Sütun başlığı hâlâ kazı alanında korunuyor. Ancak uzmanlar, bu benzersiz eserin gelecek nesillere aktarılabilmesi için özel sergileme ve koruma çalışmaları yapılması gerektiğini vurguluyor.
Belki bir gün, Balıkesir’in bu eşsiz tarihi mirası, sadece akademik dünyada değil, dünya çapında tanınan bir kültür simgesine dönüşebilir.
Neden Daha Fazla Kişi Bilmiyor?
Balıkesir’in kültürel ve tarihi hazineleri hâlâ yeterince tanıtılmış değil. Oysa bu sütun başlığı, Efes’te, Roma’da ya da Atina’da bulunsaydı, büyük ihtimalle her yıl milyonlarca turistin akınına uğrardı.