Balıkesir’in Son Yorgancısı Mehmet Sayak
Yarım asırlık emeğini yorgancılığa adayan Balıkesirli usta Mehmet Sayak, el işçiliğinin geçmişteki değerini ve günümüzde kaybolmaya yüz tutan bu sanatın inceliklerini anlattı.
Balıkesir’de el işçiliğiyle yorgan dikimi yapan Mehmet Sayak, yarım asrı aşan meslek yaşamını anlattı. 1970 yılında yorgancılığa başlayan Sayak, “O yıllarda sanata önem veriliyordu, ben de o yüzden bu mesleği seçtim,” diyerek el emeği geleneğini sürdürmenin gururunu yaşıyor.
Bir Sanatın Başlangıcı
Yorgancılığa 1970’te başlayan Mehmet Sayak, önce birkaç yıl başka ustaların yanında çalıştı, ardından kendi dükkânını açtı.
“Bir süre başkalarının yanında çalıştım, sonra nasip oldu kendi
işimi kurdum. 90’lara kadar kendi dükkânımda devam ettim, o günden
bugüne bu mesleği sürdürüyorum,”
diyerek yorgancılığın geçmişteki değerini hatırlatıyor.
El Emeğinden Seri Üretime
Sayak, günümüzde el işi ürünlere olan ilginin azaldığını, hazır ürünlerin tercih edildiğini belirtiyor:
“Eskiden el işi dilimleri çok kıymetliydi, şimdi hazır yorgan alınıp satılıyor. Ama el işi yorgan kışın en çok işe yarayan şeydir, sıcak tutar, sağlıklıdır.”
Yorgancının ustalıkla diktiği bir el işi yorganın gün boyu süren emekle ortaya çıktığını anlatıyor:
“El yapımı yorganın modeli 1,5 saatte çizilir, sabah 8’de başlanır akşam 7’de biter. Usta eli değdiğinde o muntazam dikişten anlaşılır.”
Balıkesir’de El Sanatının İzleri
Sayak, geçmiş yıllarda yorganın kültürel bir değeri olduğunu da hatırlatıyor:
“Eskiden genç kızlar ipek yorgan olmadan gelin gitmezdi. O yıllarda yorgancılık hem güzel hem zevkli bir meslekti. Şimdi o rağbet kalmadı ama el işi yorganlar hâlâ sağlıklı olduğu için Balıkesir’de belli bir kuşak tarafından tercih ediliyor.”
Kalite ve Uzun Ömür
Kaliteli malzemenin önemine değinen usta yorgancı, yorganın ömrünü belirleyen unsurun malzeme kalitesi olduğunu vurguluyor:
“Düşük kaliteli mal ucuzdur ama çabuk deforme olur. Kaliteli bir yorgan yıllarca kullanılır. Pamuğu, yüzü, astarı kaliteli olursa uzun ömürlü olur.”
Kendi emeğiyle geçimini sağlayan Sayak, “Hayatımı bu meslekten kazandım. Çalışmak güzel şey, hâlâ memnunum,” diyor.
Unutulmaz Bir Anı
Mesleki yaşamı boyunca unutamadığı bir anısını da paylaşıyor:
“Bir müşteri bana model söyledi, biz yanlış anlamışız, başka model dikmişiz. ‘Bu olmamış’ dedi. Biz de yeniden diktik. O gün bir hata yaptık ama doğruyu yapınca daha çok mutlu oldum.”