Balıkesir’de Tenekecilik Yok Oluyor
Balıkesir’de 50 yıldır tenekecilik yapan Süleyman Gökdeniz, zanaatın kaybolmaya yüz tuttuğunu, çırak bulunmadığını ve el emeğinin artık değer görmediğini söyleyerek mesleğin yok oluşa sürüklendiğini anlattı.
Balıkesir’de Yok Olma Tehlikesi Altındaki Tenekecilik: “50 Yıldır Yapıyorum, Çırak Yok, Emeğin Hakkı Kalmadı”
Balıkesir’de yarım asrı aşkın süredir tenekecilik yapan Tenekeci Süleyman Gökdeniz, hem mesleğin zorluklarını hem de gün geçtikçe kaybolan bir zanaatın dramını anlatarak dikkat çekici değerlendirmelerde bulundu. “50 seneden beri bu işi yapıyorum” diyen Gökdeniz, tenekeciliğin bugün geldiği noktayı “yok olmanın eşiğinde” olarak tanımlıyor.
“Tenekecilik Kaybolan Meslekler Arasında, Arkadan Gelen Kimse Yok”
Gökdeniz, özellikle galvaniz saç, krom saç ve boyalı sac gibi malzemelerle çalıştıklarını belirterek üretimin tamamen el emeğine dayalı olduğunu vurguladı. Ancak bu emeğin karşılığını bulamadığını söyleyen usta, şöyle konuştu:
“Tenekecilik kaybolmaya yüz tutmuş bir sanat. Arkadan gelen hiç kimse yok. Çırak yetişmiyor. Bizim kuşak tamamen bittiğinde bu meslek de bitecek. Çünkü öğretecek, devam ettirecek genç yok.”
“Çatı İşleri En Büyük Risk: Hem Tehlikeli Hem Çok Zahmetli”
Mesleğin en zorlu kısmının çatı işçiliği olduğunu ifade eden Gökdeniz, özellikle yağmur olukları ve çatı üzerindeki montajların ciddi tehlike taşıdığını belirtti:
“En çok bizi zorlayan yağmur olukları. Çatıda çalışmak hem tehlikeli hem riskli. Hem sağlık riski var hem de ciddi emek isteyen bir iş.”
“Malzeme Pahalı, İşçilik Değer Görmüyor”
Artan maliyetlerin mesleği daha da güç hale getirdiğini dile getiren Gökdeniz, ekonomik tabloyu şu sözlerle anlattı:
“Malzemeleri pahalıya alıyoruz, mecburen pahalıya satıyoruz. Bu da müşteriye yansıyor. Ama işçiliğe gelince yüz lira desen kimse yaptırmıyor. El emeği işçilik, işçi yevmiyesinin bile altına düşüyor. Emeğin karşılığı kalmadı.”
“Balıkesir, Zanaata Sahip Çıkmadı: 20 Yıl Önce Yer Verilecekti, Verilmedi”
Tenekeciliğin Balıkesir’de hak ettiği değeri görmediğini vurgulayan usta, başka şehirlerle kıyaslama yaparak önemli bir ayrıntı aktardı:
“Bursa, Kayseri, Konya gibi şehirlerde tenekecilik hala değerli. Ama Balıkesir’de 20 sene önce tenekecilere yer verilecekti, verilmedi. Yer olmayınca esnaf da dağılır, zanaat da.”
“Zorunlu Eğitim Zanaatı Bitirdi: 18 Yaşından Sonra Çırak Yetişmez”
Mesleğin tükenmesinin en büyük nedenlerinden birinin eğitim sistemi olduğunu belirten Gökdeniz, şu tespitte bulundu:
“Zorunlu eğitimle çocuk 18 yaşına geliyor. O yaştan sonra çırak yetişmiyor. Eskiden ilkokulu bitirir bitirmez çocuklar zanaata başlardı. Şimdi hiçbir çocuk mesleğe yönelmiyor.”
“Rağbet Var Ama Usta Yok: Bu Meslek Bizimle Bitecek”
Tenekecilik hizmetine talebin hala sürdüğünü ifade eden Gökdeniz, fakat mesleği sürdürecek kimsenin kalmadığını belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu mesleğe talep var ama yapacak insan yok. Zanaatın yaşaması için yapılacak bir şey kalmadı.”