Binlerce kişi hayatını kaybetti! İşte güneş çarpması belirtileri

Yaz aylarında artan sıcaklıklarla birlikte güneş çarpması vakalarında da ciddi bir artış yaşanıyor. Uzmanlara göre güneş çarpması yalnızca kısa süreli bir rahatsızlık değil, doğrudan ölümcül olabilen bir durum. Verilere göre sadece 2024 yılında dünya genelinde binlerce kişi sıcak çarpması nedeniyle hayatını kaybetti. Uzmanlar, güneş çarpmasının özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı bulunan bireylerde %10 ila %15 oranında ölüm riski taşıdığını belirtiyor.

Güneş Çarpması Belirtileri ve Ölüm Riski

Güneş çarpması, doğrudan güneş ışığına uzun süre maruz kalınması sonucu beynin etkilenmesiyle ortaya çıkıyor. Vücut sıcaklığı 40°C’nin üzerine çıktığında ciddi sağlık riskleri başlıyor. Erken belirtiler arasında enseye vuran baş ağrısı, boyun sertliği, yorgunluk, mide bulantısı ve baş dönmesi yer alırken, ileri aşamada terlemenin durması, kırmızı ve kuru bir cilt, bilinç bulanıklığı, hızlı nabız ve konuşma bozukluğu gibi bulgular öne çıkıyor. En kritik durumda ise bayılma, nöbet, deliryum, koma gibi belirtiler görülebiliyor. Türkiye’de ise özellikle Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve İç Anadolu bölgeleri risk altında. 2023 yılında Eskişehir’de ölçülen 49.5°C sıcaklıkla rekor kırılmıştı. Bu yıl da İstanbul, Adana, Mardin gibi illerde acil servislere başvuruların ciddi oranda arttığı bildiriliyor.

Dünya Genelinde Ölümcül Rakamlar

Sıcak çarpmasının küresel bilançosu oldukça ağır. 2024 yılında yalnızca Mekke’deki hac ibadetinde 52°C sıcaklık nedeniyle 550’den fazla kişi hayatını kaybetti. Pakistan’da sadece altı gün içinde 568 kişi öldü. Avrupa’da ise bir haftalık sıcak dalgası boyunca 2.300 kişinin sıcakla ilişkili nedenlerden öldüğü açıklandı. ABD’de 2023 yılı boyunca 2.302 kişi sıcak nedeniyle yaşamını yitirdi. Bilimsel veriler, sıcaklık kaynaklı ölümlerin her yıl yaklaşık 489.000 kişiyi etkilediğini, Avrupa’da ise bu sayının 175.000’i aştığını gösteriyor. Uzmanlar, 40°C vücut sıcaklığıyla başlayan riskin, 42°C'de organ hasarına ve 44°C üzerinde ölümcül tablolara yol açabileceğini vurguluyor. Özellikle 0-5 yaş arası çocuklar, 65 yaş üstü bireyler, hamile kadınlar ve kronik hastalık taşıyan kişiler bu riski daha yüksek oranda taşıyor.

TTB ve çeşitli sağlık kuruluşları vatandaşları 11:00-16:00 saatleri arasında dışarı çıkmamaları, bol sıvı tüketmeleri, açık renkli ve pamuklu giysiler tercih etmeleri konusunda uyarıyor. Çünkü güneş çarpması önlenebilir bir durum olsa da oluştuğu anda dakikalar içinde müdahale edilmesi gereken acil bir sağlık sorunudur.