Çocuk İşçiliğinde Sıfır Tolerans: Türkiye’den Ölçülebilir Sonuçlar ve Yeni Nesil Mücadele Modeli
Türkiye, çocuk işçiliğini sahadan çekme anlayışını aşıp aileyi destekleyen, işveren davranışlarını dönüştüren ve eğitim erişimini güçlendiren çok katmanlı bir modele geçti. Dijital izleme sistemleri ve uluslararası iş birlikleriyle sahada somut sonuçlar alınıyor.
81 İlde Çocuk İşçiliği ile Mücadele Birimleri Aktif
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İŞKUR, SGK ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı iş birliğiyle oluşturulan Çocuk İşçiliği ile Mücadele Birimleri, Türkiye genelinde risk altındaki çocukları tespit ediyor, izliyor ve koruyucu hizmetlere yönlendiriyor. Bu koordinasyon yapısı, merkez ve yerel yönetimlerin entegre çalışmasını sağlayarak mücadelenin sahadaki etkisini artırıyor.
2024/5 Sayılı Genelge ile Güçlü Koordinasyon
“Mevsimlik Tarım İşçileri” konulu 2024/5 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, çocuk işçiliğine karşı ulusal koordinasyonu güçlendirdi.
Genelgeyle birlikte sekiz ilde bölgesel çalıştaylar yapıldı, ardından 14 Şubat 2025’te Mevsimlik Tarım İşçiliği İzleme ve Değerlendirme Kurulu kuruldu. Bu yapı, karar alma süreçlerini hızlandırarak mücadeleyi kurumsal zemine taşıdı.
e-METİP: Dijital İzleme Dönemi Başladı
Geliştirilen e-METİP sistemi, mevsimlik tarım işçilerinin koşullarını ve çocuk işçiliği riskini anlık olarak izliyor.
Bu sayede risk altındaki çocuklar tespit edilip hızla koruma hizmetlerine yönlendiriliyor. Türkiye, bu sistemle birlikte çocuk işçiliğiyle dijital tabanlı izleme ve raporlama kapasitesine sahip az sayıdaki ülkeden biri haline geldi.
1,5 Milyar Liralık “Tarımda Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi”
Türkiye’nin sahada en kapsamlı müdahalesi, 1,5 milyar liralık bütçesiyle yürütülen Tarımda Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi oldu.
Bu proje kapsamında:
• Binlerce çocuk yeniden eğitime yönlendirildi.
• Ailelere sosyal destek sağlandı.
• Geçici yerleşim alanları iyileştirildi.
• Tarım aracılarından muhtarlara kadar yerel aktörlerin kapasitesi artırıldı.
Ayrıca çocuklara kırtasiye, hijyen, beslenme desteği sunuluyor; tarım alanlarında seyyar tuvalet ve güvenlik önlemleri yaygınlaştırılıyor.
UNICEF İş Birliğiyle 5 Milyar Liralık Yeni Proje
2 Haziran 2025’te başlatılan UNICEF ortak projesi, 5 milyar lirayı aşan bütçesiyle en az 5 bin çocuğa doğrudan ulaşmayı hedefliyor.
Proje, eğitim yoluyla çocukların güçlendirilmesini, tedarik zincirlerinde çocuk işçiliği risklerinin azaltılmasını ve BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri ile tam uyumlu politikaların yaygınlaştırılmasını amaçlıyor.
Türkiye, Küresel Mücadelede Rehber Ülke Konumunda
İttifak 8.7 Küresel Ortaklığı kapsamında rehber ülke statüsüne sahip olan Türkiye, geliştirdiği bütüncül modelle deneyimlerini diğer ülkelere aktarıyor.
Bu model; veriye dayalı, dijital, sosyal destek odaklı ve çok paydaşlı yapısıyla uluslararası alanda örnek gösteriliyor.
“Maksatlı Haberler Mücadeleyi Gölgelememeli”
Yetkililer, Türkiye’nin çocuk işçiliğiyle mücadelede somut ilerleme kaydettiğini vurgularken,
“Yanlış veya eksik bilgiye dayalı maksatlı haberler, sahada yürütülen çok paydaşlı mücadeleyi gölgeliyor.”
uyarısında bulunuyor. Tüm kurumların aynı sorumluluk bilinciyle hareket etmesi, hem ulusal hem küresel çabayı daha da güçlendiriyor.