Balıkesir İMO; "Türkiye Sıradaki Afeti Çaresizce Beklemektedir!"

Balıkesir İMO; “Türkiye Sıradaki Afeti Çaresizce Beklemektedir!”

6 Şubat Depremlerinden Sonra Vaatler ve Gerçekler Arasında Uçurum Büyüyor

TMMOB Balıkesir İnşaat Mühendisleri Odası 6 Şubat Depremleri hakkında bir basın açıklamasında bulundu. Yapılan açıklamada TMMOB Balıkesir İnşaat Mühendisleri Odası olarak, ülkemizi derinden sarsan 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerin ikinci yıl dönümünü geride bırakıyoruz. O gün yaşanan depremlerde Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli olmak üzere yaklaşık 40 bin bina yıkılmış, 200 binden fazla yapı ağır hasar almış ve 50 bini aşkın vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. Deprem, 11 ili etkileyen geniş bir yıkıma yol açmış ve ülkemizin bu konudaki hazırlıksızlığı bir kez daha ortaya çıkmıştır.

Bilim ve Mühendislik Dinlenmiyor, Riskler Artıyor

Bu büyük felaketin ardından, bilimin ve mühendisliğin sunduğu çözümler göz ardı ediliyor, meslek odalarının uyarılarına rağmen yeterli önlemler alınmıyor. Oysaki Türkiye, aktif fay hatlarıyla çevrili bir coğrafyada yer alıyor ve bilimin rehberliğinde bu felaketlerin etkilerini minimize etme imkanına sahip. Ancak, sorumluluklar yerine getirilmediği sürece, yeni depremlerin de kaçınılmaz olduğu bir gerçektir.

Yapı Stoku Hâlâ Büyük Bir Risk

Deprem verilerine göre Türkiye’de ortalama her yıl iki adet 5 büyüklüğünde ve altı yılda bir 7 veya üzeri büyüklükte deprem meydana gelmektedir. Bu büyüklükteki depremler önemli can ve mal kayıplarına yol açmaktadır. Türkiye’de her yıl 25 bin civarında deprem yaşanıyor. 2023 yılında 74.232, 2024 yılında ise 31.890 deprem kaydedildi. Bu veriler, ülkemizin depremselliğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Ancak, deprem sıklığına rağmen yapı stokumuzda gerekli dönüşümler yapılmamış durumda.

Cumhurbaşkanlığı 2025 Yıllık Programı’na göre Türkiye’de toplam konut sayısı 42,2 milyon. 2023 Kahramanmaraş Depremlerinin ardından hazırlanan TBMM raporunda, 6-7 milyon konutun acilen dönüştürülmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ancak bugüne kadar sadece 781.333 konuta riskli yapı tespiti yapılmış ve yalnızca 711.545 konutun yıkımı gerçekleştirilmiştir. Bu hızla devam edilirse, ülkemizdeki riskli yapıların dönüşümü yüz yılı bulacaktır.

Vaatler Gerçekleşmiyor

Depremin ardından Cumhurbaşkanı tarafından bir yıl içinde 319 bin konut yapılacağı sözü verilmesine rağmen, iki yıl geçmesine rağmen sadece 201 bin konut tamamlanabilmiştir. Köy konutlarıyla ilgili de benzer bir durum yaşanmaktadır. Vadedilen 143 bin köy konutundan sadece 31 bini tamamlanmış, 22’si bitme aşamasına gelmiştir. Bu yavaş ilerleme, deprem bölgesinde normal yaşama dönüşün daha uzun yıllar süreceğini göstermektedir.

Altyapı Sorunları Hâlâ Devam Ediyor

Deprem bölgesinde konut üretimi dışında, altyapı, ulaşım, sağlık, eğitim gibi temel yaşamsal hizmetlerde büyük eksiklikler devam etmektedir. Geçici barınma alanlarında kalan depremzedeler, elektrik ve su kesintileri, temiz suya erişim zorlukları gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Ayrıca, bölgede meydana gelen sel, yangın ve asbest yayılımı gibi çevresel riskler, felaketin yarattığı sorunları katlamaktadır.

Yargı Süreci ve Sorumlular

Yıkımın sorumluları henüz tam anlamıyla ortaya çıkarılamamıştır. Basına yansıyan bilgilere göre, deprem nedeniyle açılan davalarda yalnızca 60 civarında kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verilmiş, yargılamalarda meslektaşlarımız suçlu ilan edilmiştir. Oysa halkın can ve mal güvenliğini sağlama sorumluluğu devletin omuzlarındadır. Yapı üretim sürecinde sadece mali kazanç odaklı bir bakış açısının değil, halkın güvenliğini esas alan politikaların hayata geçirilmesi gerekmektedir.

Sonuç: Harekete Geçilmeli

TMMOB Balıkesir İnşaat Mühendisleri Odası olarak, 6 Şubat depremlerinde kaybettiklerimizi saygıyla anarken, depreme karşı alınması gereken önlemler konusunda daha etkin ve kapsamlı adımlar atılması gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz. Riskli yapıların acilen dönüştürülmesi, yapı denetim sisteminin yeniden yapılandırılması, mühendislik hizmetlerinin tam olarak sağlanması ve meslek odalarının bu süreçlere dahil edilmesi elzemdir. Aksi takdirde, yeni felaketlerin kaçınılmaz olduğu aşikardır.

Bülten

TÜBİTAK Heyetinden Balıkesir Teknokent’e Ziyaret