Balıkesir'de Buharlı Trenlerin İzleri: Dada İstasyonu ve 56531 Lokomotif
Balıkesir’deki Dada İstasyonu ve 56531 numaralı buharlı lokomotif, demiryolu tarihine tanıklık eden unutulmaz simgelerden biri oldu.
Balıkesir’de Buharlı Trenlerin İzleri: Dada İstasyonu ve 56531 Lokomotif
Balıkesir’de 1975 yılına kadar hizmet veren buharlı trenler, demiryolu tarihine tanıklık etti. İngiliz üretimi 56531 numaralı lokomotif, kentte buharlı dönemin simgesi oldu. Dada İstasyonu’nun yıkılış hikâyesi ise unutulmaz bir miras bırakıyor. Türkiye’de demiryolu taşımacılığı Osmanlı döneminde İzmir-Aydın hattıyla başladı. Balıkesir’de ise buharlı trenler 1975 yılına kadar hizmet verdi. Sonrasında mazotlu trenler devreye girerken günümüzde elektrikli trenler kullanılmaktadır.
Balıkesir’de hizmet veren buharlı trenlerin en bilinen örneği, İngiltere yapımı 56531 numaralı lokomotiftir. Bu lokomotif, bölgenin ulaşım tarihine damga vurmuştur.
Demiryolu sistemleri, Avrupa’da 18. yüzyılın sonlarına doğru yaygınlaşmaya başladı. Raylar üzerinde hareket eden ilk buharlı lokomotif, İngiliz mucit Richard Trevithick tarafından 1804 yılında geliştirildi. Bu teknoloji, kısa sürede tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yaygınlaştı.
Balıkesir-Kütahya demiryolu üzerinde yer alan Dada İstasyonu, 1931 yılında inşa edildi. Dursunbey ilçesi ile Balıkesir arasında kalan istasyon, zamanında ondan fazla köye hizmet verdi. Ancak bugün, yolcu yetersizliği nedeniyle trenlerin durmadığı, kapalı bir istasyon konumunda.
Dada İstasyonu’nun dikkat çeken bir başka yönü ise topografik yapısı. İstasyona giriş ve çıkışta yer alan 180 derecelik geniş kurplar, hıza karşı tehlike arz ediyordu. Mezitler, Gazellidere ve Selimağa gibi istasyonlarla aynı mimariye sahip olan Dada’da, günümüzde sadece ambar binası ayakta kalmıştır. Ana binanın çöküş sebebi ise zeminin stabilize edilmeden inşa edilmesidir. Bölgede yaşayanların anlatımına göre, yakınlardaki tünel inşaatından çıkan hafriyat ile dolgu yapılmış, ancak zamanla bu dolgu zemin çökmüş ve binada çatlaklar oluşmuştur. Sonuç olarak iki katlı istasyon binası yıkılmış, yerine geçici ahşap bir yapı yapılmıştır.
Dada İstasyonu’nun geçmişine ışık tutan bu bilgiler, Özge Özer’in demiryolu konulu akademik tez çalışmasından alınan bir fotoğrafla da destekleniyor.
Demiryolu tarihimizde önemli bir yeri olan buharlı trenler ve istasyonlar, yalnızca ulaşım değil, kültürel miras açısından da değer taşıyor.
Haber: Macit Ermiş