Balıkesir’de Kırsalın Şalvar Modası
Balıkesir’de Kırsalın Şalvar Modası
Şalvar Türk kültürünün geleneksel bir giysi türü. Bu giysi türünün şekli yöreden yöreye ve mahalleden mahalleye değişiklik gösterse de genel olarak tercih edilen desen modası aynı. Kentte yaşayanlar da kırsal kesime gittiğinde o kırsal mahallenin şalvar modasına uygun olarak giyinmeye özen gösterir. Bayramın yaklaştığı bu günlerde de hem kentteki yaşayanların hem de kırsal kesimde yaşayanların merakını şalvar modası ve fiyatları çekiyor.
Talep sade, canlı ve üç boyut desenli kumaşlar
Şalvar kumaşı ticareti yapan esnaf Zeki Yörük geleneksel tek tip kumaşların yerini artık sade ve modern çizgilerin harmanlandığı kumaşların aldığını söyledi. Yirmi yıla aşkın şalvar ticareti ile uğraşan Yörük, şalvar modasının modern moda anlayışında olduğu gibi her yıl bazen de 2,3 ayda bir değişkenlik gösterdiğini söyledi. Eski şalvar modasında kadınların daha çok simli, taşlı ve işlemeli kumaşlar tercih ettiğine değinen Yörük, artık kadınların daha sade ve modern çizgiler taşıyan krop kumaşları tercih etiğini vurguladı.
Raflardaki kumaşlar değişmeye başladı
Fehmi Yörük eskiden raflarda sadece tek tip basma kumaş vardı. Sonrasında ise basma kumaşın yerini müşteri talebine göre simli, taş işlemeli ve pullu kumaşlar aldı. Şimdi ise daha ferah yapıdaki canlı ve üç boyut desenli kumaşların aldığını söyledi. Daha gösterişli kumaşların alıcısının azaldığını fakat yine de devam ettiğini söyleyen Yörük kırsal mahalle modasının kolay değişmeyeceğini ve hala çok özel günlerde ve düğünlerde gösteri kumaşların tercih edildiğini söyledi. Simli pullu yada özel fiyatların sade desenli kumaşlara göre fiyatının biraz yüksek olduğunu söyleyen Yörük şalvar modasındaki bu sadeliğe yönelişin sebebini bu fiyata bağlı olduğunu söyledi.
Fehmi Yörük Bu Değişimi Artan Maliyete Bağlıyor
Yörük, günümüz modasındaki bu sadeliğe yönelimin nedenini artan kumaş fiyatlarına bağlıyor. Bunun nedenini ise şöyle açıkladı:
“..Günümüz şalvar modası daha az maliyetli. Sade ve üç boyutlu, renkli kumaş fiyatlarının metresinin 60tl’ den başlayıp 1500tl aralığında, pullu ve simli gösterişli kumaşların ise raflardaki değeri 450tl’den başlayıp 5 bin’e kadar ulaşıyor. Fiyatlar böyleyken kırsal mahallerdeki insanlarının durumu tabi ki bu fiyatlara yetmez. Maddi durumu yetenler ise gösterişinden vazgeçemiyor. Özel günlerde ve daha çok gece davetlerinde tercih edilen maliyeti yüksek gösterişli kumaş alanların sayısı da buna rağmen küçümsenmeyecek kadar fazla.”
“Şalvar kumaşlarının da kendi arasında türleri var“
Kumaş yapılarına göre şalvar kumaşlarının türleri olduğunu söyleyen Yörük, bu adların kumaşların yapısına göre şekillendiğini söyledi. Şalvar modasındaki bu türler ise şöyle:
Badem gözlüm, kara melek, analı kızlı, kar tanesi, gelin görümce, yalı çapkını, altın damlası, şak şuka, sevdim alamadım, nazlı gelin..
Buse Tuncay
