Balıkesir’de Sürdürülebilir Tarım Çerçevesinde Jeotermal Seracılık
Balıkesir’de Sürdürülebilir Tarım Çerçevesinde Jeotermal Seracılık
Ülkemiz, yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer alan jeotermal enerji kaynakları bakımından dünyada 7’nci, Avrupa da ise 1’inci sırada yer almaktadır. Ancak ülkemizde, jeotermal enerji ile ısıtılan sera varlığı sadece 4.344 da’dır. Bununla birlikte 30.000 da seranın ise jeotermal kaynak ile ısıtılabilme potansiyeli mevcuttur. Ülkemiz şartlarında, ısıtma giderleri sera karlılığını etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Seracılık işletmelerinde ısıtma giderleri, yetiştirme mevsimi, bölge ve ürün tipine bağlı olarak değişmekle birlikte toplam maliyetin %40 ile %80’ini oluşturmaktadır.
Jeotermal enerjinin tarımsal üretim alanlarında kullanılması, bitkinin ihtiyaç duyduğu sıcaklığı sağlama yanında, aşırı sıcak dönemler hariç üretimin kesintiye uğramadan yılın her döneminde yapılabilmesine imkân tanımaktadır. Bu bakımdan, ülkemizdeki jeotermal kaynakların verimli kullanılması, enerji ihtiyacının karşılanması ve ekonomik büyüme açısından önem taşımaktadır.
***
Jeotermalle ısıtılan seralarda onbir ay süre ile üretim yapılabilmektedir. Jeotermal ısıtmasız seralarda yılda 2 dönemde yapılan yetiştiricilikte dekara toplamda 12-20 ton civarında verim alınırken, jeotermal ısıtmalı seralarda 30-40 ton verim alınmaktadır. Jeotermalle ısıtılan seralar modern teknolojik seralar olduğu için genelde bu seralarda topraksız kültürde üretim yapılmaktadır. Topraksız kültür seralarda, toprak kullanılmadığı için topraktan kaynaklanan hastalık ve zararlılar elimine edilmekte ve daha az ilaç kullanılmaktadır. Bu seralar bilgisayar kontrollü olduğu için sera içi iklimi ve dolayısıyla sera içi sıcaklığı bitkinin istediği oranda tutulmakta, meyve tutumu için hormon kullanılmamakta ve bombus arıları ile tozlanma sağlanmaktadır. Böylece hem daha fazla verim alınmakta hem de daha sağlıklı bir üretim gerçekleştirilmektedir. Kaliteli olarak üretilen bu ürünler iç ve dış pazarda talep görmekte ve üreticisini ekonomik olarak memnun etmektedir.
***
Balıkesir ili de Türkiye’de jeotermal enerji potansiyeli en yüksek il sıralamasında 4. sıradadır. İlimiz sınırları içerisinde 21-160 derece arasında değişen 90’a yakın sıcak su kaynağı bilinmekte olup bunların yarısına yakını 75 derecenin üstündedir. Bunlar arasında özellikle; Sındırgı-Hisaralan, Balıkesir-Pamukçu, Bigadiç-Hisarköy, Edremit-Derman, Güre, Manyas-Serpin, Kepekler, Gönen, Şamlı-Ilıca, ve Susurluk-Yıldız köy jeotermal enerji açısından çok önemli sıcak su kaynakları olan yerlerdir.
Balıkesir’de jeotermal su kaynaklarının sıcaklık ve debisinin seracılık faaliyetleri için uygun kriterlere sahip olanları bir an önce değerlendirmeye alınmalıdır. Son yıllarda bu konuda güzel gelişmeler olmakta. Mesela Sındırgı’da bin dönümlük alan jeotermal seralara ayrılmıştır. Sındırgı-Hisaralan Bölgesinde Jeotermal kaynak kullanılarak seralar kurularak sebze üretimi yapılması planlanmaktadır. Benzer şekilde Gönen’de 400 dekar alanda jeotermal kaynaklı seralarda üretimi planlanan muz yetiştiriciliği için çalışmalar başladı.
Bu güzel örnekler gibi Balıkesir’deki uygun jeotermal kaynakların olduğu diğer bölgelerde de jeotermal sera üretimine geçiş yapılarak bölge ekonomisine katma değer sağlayabilirler.
