Balıkesir'in Doğasında Başıboş Kalan Atlar
Balıkesir’in Marmara Adası’ndaki yılkı atları, adanın doğal dengesinin korunmasında kritik bir rol oynuyor.
Balıkesir’in Doğasında Başıboş Kalan Atlar
Marmara Adası’nda yılkı atlarının yaşadığı pek bilinmeyen bir gerçektir. Yılkı, başıboş bırakılmış at veya eşek sürüsüdür. Bu atlar, artık işe yaramaz hale geldiklerinde sahipleri tarafından doğaya salınır.
Yılkı Atlarının Zorlu Yaşamı
Bir at verimli hizmet süresinin sonuna geldiğinde, emekliye ayrılır. Ancak bu süreç insancıl bir şekilde gerçekleşmez. At, yiyecek, içecek, barınma ve bakım masraflarından kaçınmak için kırsal alana terk edilir. Alıştığı ahıra dönmek isteyen at, tekrar tekrar dönmeye çalışır, ama sahipleri tarafından kovalanır ve sonunda taşlanır. Yaralanıp ezildikten sonra, at bu durumun farkına varır: İnsanlar nankördür ve yıllarca hizmet ettiği sahibi, onu istememektedir. At, hem insanlara hem de hayata küser. Şansını kaybetmiş atın tek umudu, aynı kaderi paylaşan diğer atların varlığıdır. Eğer bu diğer atlar onu kabul ederse, hayatta kalma şansı olur; aksi takdirde ölüm kaçınılmazdır.
Yılkılaştırma Süreci
Bazen atlar, emekliye ayrılmadan da yılkılaştırılır. Özellikle yoksul bölgelerdeki çiftçiler, hayvanlarını yem masraflarından kurtarmak için kış gelmeden önce doğaya salarlar. İlk kez doğaya bırakılan atlar, alışık olmadıkları bu yeni koşullarda hayatta kalmakta zorluk çeker ve bazen ölürler. Her yıl doğaya salınan ve yılkıya alışmış atlar, bu süreçte dayanıklılıklarını kanıtlarlar. Bu atlar, bir araya gelerek birlikte hayatta kalma mücadelesi verirler. Yaz ayları geldiğinde, çiftçiler tekrar at aramaya çıkarlar. Aynı atı bulmak her zaman mümkün olmasa da bu durum fazla önemsenmez; çünkü havalar serinlemeye başladığında atlar yine kovalanacaktır.
Yılkı Atlarının Ticari Kullanımı
Yılkılar başlı başına bir geçim kaynağıdır. Belirli aralıklarla toplanıp satılırlar. Onları alanlar özelliklerine göre; damızlık, binek atı, yarış atı, konkurhipik atı, çeki atı, yük atı gibi çeşitli sınıflara ayırarak fiyatlarını tespit ederler. Diğerleri tekrar doğaya salınıp yeni döneme kadar palazlanmaları beklenir. Palazlandıktan sonra da aynı döngü yeniden başlatılır.
Yılkı Atlarının Sosyal Yapısı ve Doğaya Uyum
Yılkı atları, on-on iki attan oluşan gruplar halinde yaşar ve her grubun bir lideri vardır. Doğaya uyum sağlayan yılkılar, insanlardan uzak yaşamayı öğrenir ve yabanileşirler.
Yılkı Atları İçin Hayati Alanlar
Yılkı atlarının yaşamlarını sürdürebilmesi için ağaçlık alanlar, özellikle koru ve ormanlar büyük önem taşır. Marmara Adası’nda bazı bölgelerin girişe kapatıldığı ve bu alanlarda ne olup bittiğinin bilinmediği yönünde söylentiler var. Ayrıca, ağaçlık alanların özel kişilere satıldığı ve bu nedenle geniş çapta ağaç kesimi yapıldığı iddiaları da mevcut. Bu söylentiler, internet gazetelerinde yer aldı ve eğer doğruysa, Marmara Adası’ndaki yılkı atları ve adalılar zor durumda olabilir. Doğru olması durumunda, adalılar dağlardan inen sel sularını engelleyen doğal bariyerlerden mahrum kalacaklardır
Yılkı Atlarının Görülebileceği Yerler
Yılkı atlarına, kırsal alanlar dışında tepelerdeki yürüyüş parkurlarında ve “Nato Yolu”nda rastlanabilir. Sıcak yaz günlerinde denize girerek serinlemeye çalışırlar.
Yılkı Atları Kültürde ve Sanatta
Yılkı atları, edebiyat ve sinemada da yer bulmuştur. Abbas Sayar’ın “Yılkı Atı” adlı romanı bu konuda önemli bir eserdir. Hollywood’da da yılkı atlarıyla ilgili birçok film yapılmıştır.
Haber: Bülten
