Balya’da 98 Yıl Öncesi Okul Şimdi Etnografya Galerisi
BALMİM Başkanı Betül Dikici Türkiye’nin ilk köy okulu olan Balya Etnografya Galerisi’ne yönelik bilgiler veren bir açıklamada bulundu.
GALERİNİN TARİHİNİ AÇIKLADI
Balıkesir Mimarlar Odası (BALMİM) Başkanı Betül Dikici Atatürk’ün Balya ilçesine gelişinin 98. Yıl dönümünde ilçe Akbaş mahallesinde bulunan Etnografya Galerisi ile ilgili açıklamada bulundu. Akbaş mahallesinde bulunan Türkiye’nin ilk köy okulu ünvanına sahip olan ve şimdi Etnografya Galerisi olarak ziyaretçi kabul edilen binanın tarihine yönelik bilgiler veren Dikici şunları kaydetti:
CUMHURİYET’İN İLK KÖY OKULU
“Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bizzat yerini belirlediği okul, ziyaretçileri büyülüyor, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk köy okulu unvanına sahip Balya Akbaş Köyü Etnografya Galerisi’nde 1929 yılında eğitim ve öğretime açılan okulun eşyaları, öğrencilere ait kayıtlar, sıralar, kara tahta ve ders kitapları ve aletleri ile 1929 yılından itibaren görev yapan öğretmenlerin ve öğrencilerin fotoğrafları sergileniyor.
ATATÜRK VE EŞİNİN AĞIRLANDIĞI KIR KAHVESİYDİ
Akbaş Köyü İlkokulunun bulunduğu yer Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve eşi Latife Hanım’ın Balıkesir ziyaretlerinde tespit edilir. Atatürk ve eşi Latife Hanım 8 Şubat 1923 tarihinde Balya’da bulunan Kazım Özalp Paşa’nın komutanlığını yaptığı 3. Fırka’yı teftişe giderler. Yol üzerinde bulunan Akbaş Köyü’nde mola verirler. Akbaş Köyü Halkı, Atatürk ve eşini, okulun olduğu yerde bulunan kır kahvesinde kurban keserek ağırlarlar.
YERİNİ LATİFE HANIM BELİRLEDİ
Gazi Mustafa Kemal köylülerle yaptığı sohbette Kurulacak Türkiye Cumhuriyeti ve bu cumhuriyetin erdemlerini anlatır. Köylerde açılacak mekteplerde yetişecek çocuklarla ülkemizin kalkınmasını anlatır. Eşi Latife Hanım da ; ‘Kemal, mektep bu oturduğumuz yerde yapılsın’ diyerek okulun yerini belirler. Akbaş Köyü ileri gelenlerinden Ahmet Akbaş, Gazi Mustafa Kemal ve eşinin köyden ayrılmalarının ardından, mektep işi için Balya madeninde çalışan İstanbullu mimar mühendis Nuri beye mektep yapımı için plan çizdirmiş ve yardım istemiştir.
YENİ HARFLERLE EĞİTİM VEREN İLK OKUL
Okulun temeli 1923 yılında atılmış, Akbaş köylülerinin gayreti ve katkıları ile 1929 yılında “Akbaş Köyü İlkokulu” olarak eğitim ve öğretime açılmış. Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile (1928 ) yeni harflerle eğitim ve öğretime başlayan Akbaş Köyü İlkokulu, bu anlamda ilk açılan okuldur. Burası Cumhuriyet tarihimizin ilk köy ilkokulu. Eğitim hayatına ilişkin manevi değeri çok yüksek eserleri/belgeleri görebilir maddi değeri olmasa da manevi değeri yüksek olan eşyalar ve eserler var.
“TÖRENLERLE ANMAK GEREKİR”
Balıkesir için bulunmaz bir eserdir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Balıkesir’e ilk gelişlerinde uğradığı Akbaş Köyü’nde de törenler düzenlenmesi ve bu etnografya galerisi topluma kazandırmak, yaşatmak ve eserlerin sergilenmesi ve gelecek nesillerimize tarihimizi ve kültürümüzün aktarılması açısından son derece önemli ve artık 8 Şubat tarihinde Akbaş Köyünde’ de Atamızın gelişini törenler ile anmak gerekir diye düşünüyorum.”
