Benzeme Sen Yabandaki Güllere Sen Kırların Çiçeğisin, ŞAKAYIK
Yukardaki dizelerden de anlaşılacağı gibi bu haftaki köşemizi kırların çiçeği ŞAKAYIK ‘lara ayırdım.
Anadolu’da ‘ayı gülü’ olarak bilinen ve birçok türü bulunan şakayık çiçeğinin halk arasında; şakayık, ayı gülü, yörük gülü, beyaz tombak, gagaç gibi farklı isimlerle bilinir. Kırmızı iri çiçekleri ile görenleri kendine hayran bırakan bu nadir çiçekler ilkbahar döneminde bulunduğu yüksekliğe bağlı olarak nisan ya da mayıs ayında çiçek açar.
Türkiye’de 8 çeşidi olan ayı güllerinin Kaz Dağı’nda da 2 çeşidi bulunuyor (Paeonia arietina subsp. arietina ve Paeonia mascula subsp. bodurii). Bunlardan Paeonia mascula subsp. bodurii Dünyada sadece Kaz Dağı’nda bunmaktadır ve diğerlerinden farklı olarak beyaz çiçekleri ile dikkatleri çekmektedir.
Kaz Dağı’nda bugünlerde en güzel elbiselerini giyerek biz insanların önünde resmi geçit yapmak üzere çiçeklenmiş olan ayı güller belli lokasyonlarda yayılış gösterir. Bu çiçekler, Kaz Dağı’nda 1000 m rakımlarındaki karaçam ağaçları altındaki doğal olarak yetişebilirler sadece. Bu nedenledir ki insanlar balkonlarında ve bahçelerinde yetiştirmek için iyi niyetle de olsa kopartıp toplamamalıdırlar. Bu bitkileri köklü çıkartsalar bile doğal ortamlarında uzaklaştırıldıkları için bir süre sonra ölecektir.
Tabi şunu da hatırlatmadan geçemeyeceğim, endemik bitkilerin neslinin tükenmemesi için onlara zarar verenlere yüksek cezalar veriliyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün, Türkiye genelinde koruma altına aldığı birçok endemik tür veya benzeri doğal değerlerin korunması amacıyla şakayık çiçeğini de doğal alanından koparmanın cezası var. Çevre Kanunu kapsamında ekosisteme zarar verilmesi dolayısıyla doğal alanlarından şakayık çiçeğini koparmanın cezası 244.315 TL’dir.
Şakayığın ilginç bir mitolojik hikayesi de vardır. Hikâye şöyle; Antik çağın önemli sembol isimlerinden biri olan Homeros, öfkeli Herkül ‘ün gazabına uğrayıp yaralanan Plüton’u bilge bir doktorun bir bitkinin kökleriyle tedavi ettiğini yazar (M.Ö. 850). Bu doktorun adı Paeon’dur. İşte şakayık bilimsel adını, Paeon adlı bu doktordan almıştır.
Yazımı Osho’nun şu sözleri ile tamamlamak istiyorum: “Bir çiçeği seviyorsan, koparma; bırak var olsun. Sevmek, sahip olmak ile ilgili değildir, Sevmek değer vermek ile ilgilidir.”
