Bitkilerle Konuşmak ya da Konuşmamak!

Evlerinde çiçek yetiştirmeye meraklı kişilerin çoğu, onlarla konuşmanın, yapraklarını okşamanın gelişimlerinde etkili olduğunu iddia ederler. Kimisi, bunu bir adım daha öteye götürerek, bitkilere güzel şeyler söylediğinizde bunu anlayıp daha iyi büyüyeceğini ve daha güzel renklerde çiçekler açtıklarına, kötü şeyler söylediğinizde ise küsüp daha az büyüyeceğini iddia etmektedirler. Bitkilerin sizin dediklerinizi anlaması veya sevginizi algılaması mümkün değildir. Çünkü bitkilerin ne ses dalgalarını algılayabilecek duyu organları, ne bunları iletecek sinir sistemleri, ne de gelen uyarıları değerlendirebilecek bir beyinleri vardır. Canlıların duyabilmeleri ve hissedebilmeleri için gelişmiş organlara, daha önemlisi bir sinir sistemine sahip olmaları gerekir.

Evet, bitkilerle konuşulduğunda veya müzik dinletildiğinde daha hızlı büyüdüklerine dair bazı bulgular var. Ancak bunun sebebi, onların sizi anlaması ya da sözlerinizin güzelliği ya da müziğin türü değildir. Bazı bilim insanlarına göre bunun sebebi; konuşmadan kaynaklı ses titreşimleri ve verdiğimiz nefestir.

Bildiğimiz gibi bitkiler, fotosentez yapabilmek için ışıkla birlikte havadaki karbondioksiti kullanırlar. Bitkilerle çok yakından konuştuğumuzda yaprakları üzerine karbondioksitçe zengin hava vermiş oluruz. Konuşmanın bitki büyümesine nasıl bir katkı sağladığını gösteren bazı çalışmalar vardır. Buna göre; “Bitkilerinizle konuştuğunuz zaman ağzınızdan ve burnunuzdan oksijen alıp, karbondioksit salarsınız. Verdiğiniz nefesin içerisinde %4 karbondioksit vardır. Bu sayede, konuştuğunuz bitkinin yakın çevresindeki karbondioksit derişimini arttırırsınız. Böylece, fotosentez hızını arttırarak bitkinin büyümesine katkı sağlarsınız.” denilmektedir.

Discovery Channel’ın Mit Avcıları (Mythbusters) ekibi, kötü ve güzel sözlerin bitki gelişimi üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla bitkilere metal müzik dinletmişlerdir. Sonuçta koyu black/death metalin dinletildiği bitkiler diğerlerine göre daha hızlı büyümüşlerdir! Yani insanların sandığının aksine büyüme üzerinde; “kötü” sözlerin, “iyi” sözlerden hiçbir farklı yoktur. Ancak, unutmamalıdır ki aynı deneyle ilgili başkaları tarafından yapılan ve tam tersi sonuçların elde dildiği birçok çalışma vardır.

Penn State Üniversitesi’nde 2007 yılında yapılan bir araştırmada, müzik türünün bitki gelişimi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; bitkiler, tahmin edildiği gibi sesleri “algılayarak” tepki vermemektedirler. Buna göre bitkilere “iyi gelen” şey, sesin içeriği değil, kendisidir yani titreşimlerdir. Muhtemelen ses kaynağının titreşimleri arttıkça, bitkinin içerisinde gerçekleşen ozmos, kapiler faaliyetler, vb. hızlanmakta, böylece daha hızlı fotosentez yapılabilmektedir.

Sonuç olarak şu bir gerçektir ki, bitkilerle konuşan insanlar bitkilerle yakından ilgilendikleri için onların su, ışık ve besin ihtiyacını da bilmekte ve ona göre bakım yapmaktadırlar. Bu durum da bitkinin gelişimini olumlu etkilemektedir. Ama yine de siz siz olun bitkilerin de bir canlı olduğunu unutmayın onlara iyi davranın…