Gilâburu çalı şeklinde bodur bir ağaçtır. Genellikle İç Anadolu’da yetişir. Kırmızı salkım şeklinde yuvarlak meyvelidir. Bu meyveler sonbaharda toplanır. İlk toplandığında acı bir tadı vardır. Su içinde salamura yapılır. Yaklaşık bir ay sonra bu acılığını kaybeder. Bu şekilde (5–15 derecede) tazeliğini 1 yıl süreyle koruyabilir. Erciyes Üniversitesinde araştırmaları devam etmekte olan meyvenin daha farklı rahatsızlıklarda da olumlu sonuçlar gösterdiği gözlemlenmektedir. 21. Yüzyıl ile birlikte yeniden keşfedilen Alternatif tıp ile Gilaburu’da yeniden keşfedilmeye başlamıştır.
Türkiye’de İç Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yetiştirilen “Gilaburu” meyvesi en başta böbrek taşı , böbrek tembelliği , böbrek kistleri , idrar yolu rahatsızlıkları , prostat , hiper tansiyon , ve kadın hastalıklarının tedavisi olmak üzere çeşitli hastalıklara karşı yüzyıllardır yöresel ve kültürel görenek olarak uygulanmakta ve başarılı sonuçlar alınmaktadır.
ABD ilaç departmanı olan United States Pharmacopoeia tarafndan birkaç yıl önce onaylanan bu madde sıvı özü,bileşik tentür ve bileşik iksir formlarında üretilmekte her tür sinirsel rahatsızlık ve halsizlik durumu efektif olmak üzere her tür kramp, spazm, nöbet ve tetanozda ayrıca kalp rahatsızlığı çarpıntı ve romatizmaya karşı başarıyla kullanılmaktadır.
Yüksek miktarda C vitamini ve antioksidan maddeler içerir. Daha önce de belirtildiği gibi önceleri acı bir tada sahip olan meyveler, salamura suyunda acılığını kaybeder. Bu haliyle içilebilir hale gelmiştir. Salamura suyundan günlük içilecek miktar çıkarılır, sıkılır, su ilavesi ile seyreltilir ve tercihe göre şeker ilave edilerek içilir. Burada dikkat edilmesi gereken, sıkılan meyvenin aynı gün tüketilmesi gerektiğidir.
Ekşi bir tada sahiptir. Şeker ve su ilavesi ile bu ekşi tadı giderilebilir. İlk defa kullananlara tadı biraz tuhaf gelebilmektedir.
Böbrek ve Böbrek Taşı Tedavisi:
Gilâburu meyvesi, halk arasında böbrek hastalıklarının tedavisinde ve böbrek taşının düşürülmesinde yaygın olarak kullanılır. Böbrek taşlarının bütün cinsleri asılları itibarıyla suda çözünmeyen kalsiyum tuzu olup bu tuz oluşumunu yerinde eritecek bir ilaç bulunmadığından dolayı lazer, ses dalgası vs. gibi yollarla böbrek taşı fiziksel olarak parçalanıp yerinden oynatılarak düşürülmeye çalışılmaktadır (diğer bir yöntem açık operasyondur). Ve bu yöntemler hastaya aşırı ağrı- sancı vermenin yanında kalıcı yan tesirleri olan yöntemlerdir. Gilâburu ise böbrek taşını, diğer usullerde ( lazer. vs. ) olduğu gibi; fiziksel parçalama yöntemi ile değil kimyasal çözünme ile yok ettiğinden dolayı ne taş çözünürken nede idrar ile birlikte atılırken hasta ağrı sancı hissetmez. Taşın oluşum süreci tersine işleyerek, taş tamamen erir ve idrar ile birlikte kimyasal madde olarak atılır. Gilâburu meyvesi bir hafta içerisinde 6 – 8 mm böbrek taşı eritebilmektedir. Gilâburu ayrıca böbrek tembelliğine ve bazı cins böbrek kistlerine de iyi gelmektedir.
Not: Sertliğinden dolayı lazerinde kıramadığı kristalize cins böbrek taşını Gilâburu’ da eritmeyebilir. Bu cins taş ile karşılaşma riskimiz %4-5 civarındadır.
Prostat ve idrar yolu hastalıkları :
Gilâburu, idrar kanalını genişletme özelliği ile mesanenin bir seferde ve kolaylıkla boşalmasını sağlar. Gece ve gündüz sık tuvalete çıkmayı azaltır. İdrar kanalındaki iltihaplanmaları temizler. İdrar kanalındaki daralma ve boğumları açar, idrar zorluğu ve yanmalarına karşıda son derece etkili ve tedavi edicidir.
Adet zorluğu ve düzensizliğine karşı çok etkilidir. Spesifik olarak Kramp, yumurtalık ve rahim kası rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılır. Rahmi rahatlatır. Böylece adet görme krampları sona erer Damar genişliğini düzenlemesinden dolayı adet dönemlerinde aşırı kan kaybını ve menopozda ki kanamaları azaltır.
Gilâburu yatıştırıcı, damar genişliği düzenleyici, iskelet ve kas rahatlatıcı , kalp güçlendirici etkiye sahiptir. Gilâburu ” Visceral” gerilim / Tansiyon için çok etkilidir. Kas gerilimini azaltır ve spazmları engeller. Hipertansiyonda Cardiovascular sistemini rahatlatır ve tansiyon rahatsızlığından kaynaklanan kabızlığı engeller. Harici kullanımda kramp ve kas gerilmesini rahatlatır. Bazı migren vakalarında da yardımcı olabilir.
