Buğday 3

Buğday 3

Merhaba değerli okurlar. Bu haftaki yazımda toprak analizi ve çeşit seçimi konularından bahsedeceğim sizlere.

Türkiye’de en az para kazanan çiftçi buğdaycıdır. Üstüne üstlük gübre ve mazot başta olmak üzere tarımsal girdilerin pahalı olması sadece buğdaycının değil tüm çiftçilerin belini büküyor. Ürün fiyatları da malum ve çiftçi için tatminkâr değil. Gelin hep birlikte üretim maliyetimizi azaltarak yani üretmek için daha az para harcayarak paranın cebimizde kalmasını sağlayalım. Unutmayın çiftçinin para kazanabilmesinin yolu ürünün yeteri kadar para etmesidir ki uzun zamandır bu mümkün değil! Hal böyleyken üretmek için neden gereğinden daha fazla para harcayarak üretim maliyetinizi artırıyorsunuz? Gereğinden fazla para harcadığınızda yani üretim maliyetinizi artırdığınızda cebinizden daha fazla para çıkar. Ürettiğiniz ürün size pahalıya mal olmuş olur.

Konumuza dönecek olursak. Bitkisel üretimin başı toprak analizi! Ne üretiyorsan üret toprağında bitki besin elementlerinden hangisinin ne miktarda olduğunu bilmezsen işe doğru şekilde başlamadığın gibi yanlışı düzelmek için daha fazla para harcar, üretim maliyetini artırırsın. Mesela toprak analizi yaptırmadın ve toprakta hangi elementlerin eksik olduğunu bilmiyorsun. Arkadaşın dedi diye veya “köyde hep bunları atıyorlar” diye bir sürü para verdin ve gübre aldın. Ama toprak analizi yaptırsan, toprağında ne eksik bilsen, ona göre gübre alsan, belki gübreye gereksiz yere fazla para vermeyeceksin! Bilimsel araştırmaların sonuçlarına göre hareket ederek “bak böyle bir şey var, sen de böyle yap ve iyi bir sonuç al” diye seni yönlendiren Ziraat Mühendislerini bir kere dinle, kaybedecek neyin var? Ama kazanacak çok şeyin olabilir! (İlaç bayilerini yani ilaçcıları yani Ziraatçıları değil Ziraat Mühendislerini dinle)

Buğday yüzeysel köklü bitki olduğu için 0-30 cm derinlikten usulüne uygun olarak alınacak toprak numunesinin toprak analizi laboratuarına tahlile verilmesi, gübreleme stratejisi oluşturmak için gereklidir. Toprak numunesi alırken yapılan en büyük hatalardan birisi tarlanın ortasından biraz toprak alıp onu numune diye analize vermek, diğeri ise hayvan gübresi yığını olan yerden de toprak numunesi almaktır. Hayvan gübresi yığını durmuş olan yerden ve hayvan gübresi karıştırılmış olan topraktan numune alınmaz.

Tarladan toprak numunesinin nasıl alınacağı konusunda internette yeterince bilgi var. Yine de ben bahsedeyim sizlere. Numune alınırken tarlanın köşelerinden değil de 2-3 m içeriden başlayarak bir yerden örnek alınır ve her defasında ters çaprazlara yürüyerek noktalardan örnek almaya devam edilir. Tarlanın tamamını temsil edeceğini düşündüğümüz sayıda olmak üzere her noktadan bir bel küreği derinlikten (yani 0-30 cm) çeyrek kürek kadar toprak alınır. Ne kadar fazla sayıda örnek alınarak karıştırılırsa toprak analizinde o kadar doğru sonuçlar ortaya çıkar.

Alınan bu topraklar bir kovada karıştırılır ve bu karışımın içerisinden 1,5-2 kg kadar toprak alınarak numune çuvalına konur. Çuval yerine naylon poşet kullanılmamalıdır. Çuval etiketlenerek analiz laboratuvarına gönderilir/götürülür. Balıkesir merkezde Ticaret Borsası toprak analizi yapmaktadır.

Buğday üretimi için bölgelerine uygun çeşidi tespit ederek ona yönelmişlerdir. Çiftçiler kendi toprak ve iklim özelliklerine en uygun olan çeşidi bilirler ve yıllardır onu ekerler. Fakat değişen ve gelişen araştırma, bilgi ve teknoloji sayesinde bölgeler için uygun olan farklı çeşitler de mevcuttur. Buğday çeşitlerinin hastalık dayanımları, soğuk dayanımları, kuraklık dayanımları, sıcak dayanımları vs. özellikleri değerlendirilerek çeşit seçimine karar verilmelidir. Bahsettiğim Ziraat Mühendisleri bu yönlendirmeleri yapar.

Toprağı işlemek, tabana gübre atmak, tohum ekmek, üst gübresi atmak, hastalık-zararlı-yabancı otlarla mücadele etmek. Bunlar yapılması gereken temel uygulamalar zaten. Kışlık buğdayınızı ekmeden önce toprağınızın eksiklerini bilmek ve buna göre gübreleme yapmak için toprağınızı temsilen numune alarak analiz ettirmeniz gerekli. “Buğdaydan ne kazanıyorum sanki!” diyerek bunu ekstra masraf olarak görmeyin. Toprak tahlili size bir sezon toprağın karnesidir, toprak tahlili raporundaki rakamlar da karnedeki notlardır. Notlar yeterli değilse sınıf geçilemez yani verim ve kalite alınamaz. Toprak analizinin gösterdiği eksikleri tamamlayarak başarı elde etmeye çok yaklaşırsınız. Bu arada toprak analizi raporunu yorumlaması ve sizi doğru cins ve doğru miktarda gübreye yönlendirmesi için uzman bir Ziraat Mühendisine gidin, Ziraatçiye değil!

Değerli okurlar buğday tarımında maliyeti para olarak değil kaldırdığın ürün tonajı olarak hesaplayın demiştim. Yani harcadığım bu paraya karşılık bu kadar ve bu kalitede ürün aldım” şeklinde hesap yapın. Şimdi diyeceksiniz ki: “o parayı harcarsam o kadar ürün alacağımın garantisi var mı?” Harcayanlar alıyor, dahası onlar da aynı lafı söylemişlerdi zamanında. Haftaya Leonardit ve taban gübresi uygulaması sonrası toprak hazırlığı konuları var. Kalın sağlıcakla.

Buğday 2

Mustafa Birol