Doğru Beslenme Yaşlanmayı Geciktirir mi?

DOĞRU BESLENME YAŞLANMAYI GECİKTİRİR Mİ?

Son yıllarda hepimiz daha sağlıklı ve yavaş yaşlanmak, daha güzel olmak, daha ağrısız olabilmek ve daha pek çok şey için ne yeriz içeriz diye çıkan haberlere çok dikkat etmeye başladık. Elbette sağlığımızda beslenmenin rolü çok büyüktür. Özellikle de sağlıklı yaşlanmak için gençlik döneminde kazanılan doğru beslenme alışkanlığı ile sağlıklı yaşlanmak sağlanabilir.

Doğru ve sağlıklı beslenme gerçekten yaşlılığa yapılacak en iyi yatırımdır demek sanırım yanlış olmaz. Yapılan pek çok çalışmada bunu desteklemiştir. Peki sağlıklı yaşlanmak için neler yiyip içmeliyiz diye soracak olursanız işte bu sorunun cevabı.

Yaşlılığın en önemli sorunlarından biri olan kalp hastalıklarına karşı özellikle Akdeniz diyeti önerilmektedir. Yani sıklıkla yeşilliğin yer aldığı ve et ürünlerinden biraz uzak durulan Akdeniz diyeti kişiyi inme, kalp hastalıkları ve kolesterol yüksekliği gibi durumların riskini azaltabilir. Örneğin fındık, badem ve ceviz gibi kuruyemişlerin tüketilmesi daha az kolesterol yüksekliği ile ilişkilidir.

Yine yaşlılarda sık görülen sorunlardan biri olan kabızlık içinde lif açısından zengin bir diyet önerilmektedir. Ayrıca böyle bir diyet özellikle bağırsak kanseri gibi daha az bağırsak patolojisi ile ilişkilidir. Ek olarak, yağlı etlerde düşük ve meyve ve sebzelerde zengin bir diyet, daha az prostat, meme ve bağırsak hastalığı ile ilişkilidir. Yeterli protein alımına sahip bir diyet, her yaşta daha iyi kas kütlesi ile ilişkilidir ve fındık ve süt ürünleri gibi kalsiyum ürünleri açısından zengin bir diyet, daha iyi kemik kütlesi ve daha az osteoporoz ve bunun sonuçları ile bağlantılıdır.

Aslında şu anda, herhangi bir diyet türünü daha uzun ömürle ilişkilendiren bir çalışma yok, ancak bu veriler ışığında, meyveler, sebzeler, hayvansal proteinler içeren sebzeler, tercihen balık veya beyaz et açısından zengin bir Akdeniz diyetinin olması mantıklı görünüyor.

Şunun altını da çizmek isterim; süt ürünleri ile ilgili olarak, yoğurdun yaşlılar için yararlı olmadığı, çünkü yaşlılarda yoğurdu sindirecek yeterli enzim bulunmadığı ve sadece büyümekte olan çocuklar veya gençler için olduğu algısı vardır hep. Ancak bu doğru değil. Süt ürünleri proteinleri için değil, kalsiyum ve D vitamini içerikleri için önemlidir. Bu ürünler her yaşta temel besinlerdir. Özellikle yaşlanmaya ikincil olarak kemik kaybının ve artan kemik erimesi ve kırığın olduğu yaşlanmada o nedenle süt ürünleri önemlidir.

Meyve yine antioksidan ve vitamin bakımından zengin içeriği nedeniyle Akdeniz diyetinin temel besinidir. Her türlü antioksidan (fındık, sebze, meyve vb.) şüphesiz patolojik yaşlanmaya (felç, kalp krizi ve bunama vs) karşı en önemli bileşenlerdir.

Baklagillerde ve ekmekte bulunan şekerlerin zararlı olduğu ‘gerçeğine’ gelince, bu doğru değil. Baklagiller, şekere ek olarak, tıpkı ekmek gibi lif ve diğer çok önemli antioksidanları içerir. Fark, tüm yiyeceklerde olduğu gibi miktardır. Aksine, hamur işleri, şekerli içecekler gibi rafine şekerlerden kaçınılmalıdır, çünkü bunlar doğrudan kardiyovasküler hastalık ve obezite ile ilişkilidir.

Kırmızı eti de azaltalım ama kesinlikle sıfırlamayalım diyette. Çünkü kırmızı et ve yağlı balıklar dahil balıklar protein, B vitamini ve demir açısından zengindir ve bu nedenle gereklidir.

Herkesin sağlıklı yaş alması dileğiyle…

Prof. Dr. Nilay ŞAHİN

Balıkesir Üniversitesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı

Profdrnilaysahin-instagram