Balıkesir'de kredi çeken emekliler dikkat: Yargıtay'dan ''maaşa bloke'' kararı

Emeklilerin maaşlarına uzun süredir haciz ve bloke işlemi uygulanamıyordu. Ancak Yargıtay tarafından alınan yeni bir içtihat birleştirme kararı, bu uygulamada önemli bir değişiklik yapılmasına neden oldu. Artık kredi çeken emeklilerin maaşlarına, rıza göstermeleri halinde bloke konulabilecek. Karar, Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yargıtay Kararı içtihatları birleştirdi

Yargıtay, emekli maaşlarının tüketici kredileri nedeniyle haczedilemeyeceğine dair uygulamalarda yaşanan farklılıkları ortadan kaldırmak amacıyla içtihat birleştirme yoluna gitti. Alınan kararla birlikte, emeklinin tüketici kredisi kullanırken verdiği onay ve rıza doğrultusunda bankaların maaşa doğrudan bloke koyabilmesinin önü açıldı. Daha önce bazı bankalar emekli maaşına bloke koysa da, bu işlemler borçluların itirazları sonucu iptal edilebiliyordu. Yeni kararla birlikte, kredi sözleşmesinde emeklinin açıkça rıza göstermesi halinde bu itirazların geçerliliği ortadan kalkacak.

Kredi sözleşmeleri dikkatle incelenmeli

Uzmanlar, kredi çeken emeklilerin sözleşme maddelerini dikkatle incelemesi gerektiğini vurguluyor. Çünkü kredi sözleşmelerinde yer alan “mahsup, takas, onay ve rıza” ibareleri, ilerleyen süreçte maaşa bloke konulmasına yasal zemin oluşturabilecek. Emekli kişiler, paraya olan ihtiyaçları nedeniyle bu sözleşmeleri imzalamak zorunda kalabilecekleri için mağduriyet riski artıyor. Bankaların bu sözleşmeleri kabul edip etmeyeceği konusunda net bir bilgi bulunmamakla birlikte, genellikle toplu ve standart sözleşme metinleri kullanıldığı için emeklinin sözleşme şartlarını tek tek değiştirme hakkı da bulunmuyor.

Yasal dayanak Anayasa ve SGK Kanunları

Yargıtay kararında Anayasa’nın 48. maddesinde yer alan “Çalışma ve sözleşme hürriyeti” hükmüne atıf yapıldı. Bu maddeye göre herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme yapma özgürlüğüne sahiptir. Bu kapsamda, kredi sözleşmesinde verilen rıza ve onay geçerli kabul edilecek. Ancak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93. maddesinde ise, "Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri haczedilemez, devir ve temlik edilemez" ifadesi yer alıyor. Fakat aynı maddenin 2009 yılında eklenen fıkrasında, "Borçlunun muvafakati (rızası) yoksa haciz talebi icra müdürü tarafından reddedilir" hükmü bulunuyor. Bu da, rıza verilmişse haciz veya bloke işleminin yapılabileceğini gösteriyor.

Maaşın ne kadarına bloke konulacak?

Yargıtay kararında, kredi borcu nedeniyle maaşın ne kadarına bloke konulabileceği konusunda bir oran belirtilmedi. Örneğin 20 bin TL maaş alan bir emeklinin, 23 bin TL taksitli bir kredi borcu bulunması durumunda maaşının tamamına mı yoksa yalnızca bir kısmına mı bloke uygulanacağı belirsizliğini koruyor.

Karar Resmî Gazete’de yayımlandı

Yargıtay’ın içtihat birleştirme kararı, bazı üyelerin itirazına rağmen oy çokluğuyla kabul edildi. Karar, Resmî Gazete’de yayımlanarak resmen yürürlüğe girdi. Bu gelişme, özellikle kredi borcu bulunan emekliler açısından önemli bir değişikliğe işaret ediyor. Yeni dönemde emeklilerin kredi çekerken imzaladıkları her belge ve verdikleri her onay, maaşlarının geleceğini doğrudan etkileyebilecek.