Ateş hortumu nedir, nasıl oluşur? Dünyanın en büyük ateş hortumu

Bilecik’teki orman yangınında gökyüzüne doğru yükselen ateş hortumu kameralara yansıdı. Ateş hortumu nedir, nasıl oluşur, neden meydana gelir? Sosyal medyada yayılan görüntüler sonrası “dünyanın en büyük ateş hortumu nerede oluştu?” sorusu da merak edilmeye başlandı. İşte bu doğa olayına dair merak edilenler…

Ateş hortumu nedir?

Ateş hortumu, yoğun ısı ve türbülans sonucu oluşan, genellikle alev veya külden meydana gelen dönen bir hava sütunudur. Bilimsel adıyla “pyro-tornado” olarak da bilinir. Bu hortumlar, güçlü bir yangının çevresinde oluşan dikey rüzgar hareketleriyle meydana gelir. Alevlerin spiraller çizerek gökyüzüne doğru yükselmesiyle ortaya çıkan bu doğa olayı hem görsel olarak çarpıcıdır hem de oldukça tehlikelidir.

Ateş hortumu nasıl oluşur?

Ateş hortumu oluşumu için birkaç temel şartın bir araya gelmesi gerekir. Öncelikle güçlü bir yangın ortamı, ısınan havanın hızla yükselmesini sağlar. Bu yükselen hava, çevredeki rüzgarlarla etkileşerek dönmeye başlar. Yükseldikçe daralan hava sütunu, dönme hızını artırır ve bir hortum yapısına bürünür. Eğer çevrede yeterince yanıcı madde varsa bu girdap daha da büyüyebilir. Bu sayede alevler hortumun merkezinde dönerek göğe yükselir. Bilecik’teki yangında da benzer meteorolojik koşulların bir araya gelmesiyle ateş hortumu oluştuğu değerlendiriliyor.

İç sıcaklığı 1000°C’nin üzerine çıkarıyor

Ateş hortumları, iç sıcaklığı 1000°C’nin üzerine çıkan, saatte 100 kilometre hızla hareket edebilen yıkıcı doğa olaylarıdır. Sadece bulundukları alanı değil, çevreyi de kolaylıkla tutuşturabilirler. Kontrol altına alınması son derece zor olan bu oluşumlar, orman yangınlarının büyümesine neden olur ve itfaiye ekiplerinin müdahalesini riske sokar. Aynı zamanda, rüzgarın taşıdığı alev parçaları kilometrelerce uzağa sıçrayarak yeni yangınlara yol açabilir.

Dünyanın en büyük ateş hortumu nerede oluştu?

Tarihte kaydedilen en büyük ateş hortumu 1923 yılında Japonya’daki Büyük Kantō Depremi sonrası Tokyo’da meydana geldi. Sadece 15 dakikada yaklaşık 38 bin kişinin ölümüne neden olan bu hortum, tarihin en ölümcüllerinden biri olarak kayıtlara geçti.

Bunun dışında 2018 yılında Kaliforniya’daki Carr Yangını sırasında oluşan ateş hortumu, modern tarihteki en güçlü örneklerden biri oldu. Saatte 230 kilometre hızla esen rüzgarlar ve 12 kilometreye ulaşan yüksekliğiyle EF3 şiddetinde bir kasırga gücündeydi. Ayrıca 1871’de ABD’nin Wisconsin eyaletindeki Peshtigo Yangını ve 2003 yılında Avustralya’nın Canberra kentindeki yangınlar da büyük ateş hortumlarına sahne oldu.