Balıkesir’in Kendine Has Dili: Yöresel Sözcükler Hâlâ Hayatta

Balıkesir’in Kendine Has Dili: Yöresel Sözcükler Hâlâ Hayatta

Balıkesir, sadece doğal ve tarihi güzellikleriyle değil; aynı zamanda günlük konuşmalarda kullanılan yöresel sözcükleriyle de dikkat çekiyor. Şehir merkezinden köylere kadar birçok bölgede, halk arasında sıkça duyulan bu kelimeler, Balıkesir’in kültürel belleğini canlı tutuyor.

Balıkesirlilerin dostluk ifadesi olarak kullandığı “sadıç”, şehirde “kanka” ya da “can yoldaşı” anlamında en çok duyulan kelimelerden biri. Sohbetlerde tahmin belirtmek için kullanılan “yalım” ve “boşuna, değil mi?” anlamına gelen “zere”, cümlelerin sonunda sıkça yer alıyor. Konuşmanın ritmini yumuşatan “vere” kelimesi ise “sürekli” anlamında duraksama anlarını ifade ediyor.

Kardeş ya da yakın arkadaşlar arasında söylenen “kız bilader”, bölgeye özgü sıcak bir hitap biçimi. Ağırdan alan ya da oyalanan birine ise genellikle “sümdüklenme” ya da “uyuntu olma” deniyor. Bu ifadeler özellikle yaşlılar arasında hâlâ aktif şekilde kullanılıyor.

Yön tariflerinde sıkça geçen “te” (orada) ve emir kipinde duyulan “geti ge” (getir, gel) gibi kelimeler de Balıkesir’e özgü deyimler arasında yer alıyor. Bir yere göz kulak olmak anlamına gelen “bakalak olmak”, şaşkın ya da görmemiş tavırlar için kullanılan “kovalak” ve “kalabalık” yerine söylenen “kalaba” da yine sık rastlanan sözcükler arasında.

Temizlik ve düzen tarifinde kullanılan “mısmıl” kelimesi ise hem ev düzeni hem de kişisel özen için olumlu bir ifade olarak kullanılıyor. Özellikle köylerde hâlâ yaygın olan “biyo” (bir kere), “böön” (bugün), “hincik” (şimdi), “peşkir” (havlu), “kupa” (bardak) gibi kelimeler ise yöresel söz dağarcığının zenginliğini ortaya koyuyor.

Balıkesir’in yerel dili, şehrin kültürel zenginliğinin en önemli parçalarından biri. Bu sözcükler hem aidiyet duygusunu pekiştiriyor hem de kuşaklar arasında bağ kuruyor. Kente yolu düşenler için bu ifadeler, Balıkesir’i anlamanın anahtarlarından biri olmaya devam ediyor.