Bu gece Ay neden daha büyük görünecek? Yazın ilk dolunayı ve Ay yanılsaması nedir?
Turuncu parıltısıyla göz kamaştıracak dolunay, ay yanılsaması etkisiyle olduğundan büyük görünecek.
Türkiye'de gökyüzü meraklılarını bu gece özel bir doğa olayı bekliyor. Yazın ilk dolunayı, 10 Temmuz gecesi saat 23.36’da tam evresine ulaşacak. Ancak asıl büyüleyici görüntü, güneş battıktan sonra ayın ufuk çizgisinden yükselmesiyle başlayacak. Turuncu bir parıltıyla parlayan ay, gözlemciler tarafından her zamankinden çok daha büyük algılanacak. Bu etkileyici durumun ardında ise insan beyninin optik algı sistemi yatıyor. Bilim insanları bu durumu “ay yanılsaması” (moon illusion) olarak adlandırıyor.
Ay yanılsaması nedir, neden oluyor?
Ay yanılsaması, dolunayın ufka yakın konumdayken çevredeki binalar, ağaçlar ya da dağlar gibi sabit cisimlerle karşılaştırılması sonucunda daha büyük görünmesiyle oluşuyor. Beynimiz bu nesneleri referans alarak, gökyüzündeki ayın olduğundan daha büyük olduğunu zannediyor. Oysa aynı dolunay, gökyüzünün zirvesine yükseldiğinde daha küçük ve daha soluk görünüyor. Bu tamamen gözle ilgili bir algı oyunu ve gerçekte ayın boyutunda hiçbir değişiklik olmuyor.
Ay en uzak konumda, dolunay en alçak pozisyonda
Bu dolunayın bir diğer özelliği ise, yılın “afelion” (Güneş’ten en uzak nokta) dönemine denk gelmesi. Dünya'nın Güneş'ten yaklaşık 152 milyon kilometre uzaklaştığı bu günlerde, ay da gökyüzünde normalden daha düşük bir rota izliyor. Bu da gece boyunca ayın daha yatay bir pozisyonda, uzun süre gözlemlenmesine olanak tanıyor.
Gözlem için en iyi zaman
Eğer bu eşsiz görsel illüzyonu izlemek istiyorsanız, en doğru zaman ayın doğuş anı olacak. Güneş battıktan sonra doğu ufkuna gözlerinizi çevirin. Ay turuncu renkte ve normalden daha büyük görünecek. Bu yanılsamayı çıplak gözle gözlemleyebilir, hatta bir fotoğraf makinesiyle bu anı ölümsüzleştirebilir.
