Her 10 Kişiden 9’u Farkında Değil

Her 10 Kişiden 9’u Farkında Değil

9 Mayıs Dünya Çölyak Günü, toplumda farkındalık oluşturmak ve çölyak hastalarının yaşam koşullarına dikkat çekmek amacıyla önemli bir gün olarak anılıyor. Türkiye’de yaklaşık 250 bin ile 750 bin arasında çölyak hastası olduğu tahmin ediliyor ancak yalnızca yüzde 10’una tanı konulabildiği biliniyor. Bu da tanı almamış çölyak hastalarının toplumda ciddi bir “görünmeyen kitle” oluşturduğunu gösteriyor.

Çölyak Hastalığı Nedir?

Çölyak hastalığı, buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllarda bulunan gluten proteinine karşı gelişen genetik bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Gluten tüketildiğinde ince bağırsakta hasara yol açar ve bu durum, besinlerin emilimini engeller.

Kimlerde Görülür?

Çölyak hastalığı genetik yatkınlığı olan bireylerde yaşamın herhangi bir döneminde ortaya çıkabilir. Ameliyat, doğum, gebelik, viral enfeksiyonlar veya şiddetli stres gibi etkenler hastalığı tetikleyebilir. Günümüzde en sık karşılaşılan genetik hastalıklardan biri olarak kabul edilmektedir.

Belirtiler Yaşa Göre Değişiyor

• Çocuklarda: Karın ağrısı, şişkinlik, ishal, huzursuzluk, iştahsızlık, kilo alamama, gelişme geriliği, kusma.

• Yetişkinlerde: Karın bölgesinde şişkinlik, kilo kaybı, kas zayıflığı, kansızlık, ishal, cilt döküntüleri, sinirlilik, ağızda aftlar, gaz şikayetleri, kemik ve eklem ağrıları.

Tedavi: Ömür Boyu Glutensiz Diyet

Çölyak hastalığının bilinen tek tedavisi, ömür boyu glutensiz diyet uygulamaktır. Bu, hastaların yaşam kalitesini koruması için kritik öneme sahiptir.

Çölyak Hastalarının Tüketebileceği Güvenli Gıdalar:

• Tüm sebze ve meyveler

• Katkısız yağlar

• Yumurta, et, balık, tavuk

• Mısır, pirinç, patates ve bunların unları

• Kestane, nohut, soya, üzüm çekirdeği unları

• Ev yapımı baharatlar (glutenle bulaş olmamalı)

Kaçınılması Gereken Gıdalar:

• Buğday, arpa, çavdar, yulaf içeren her türlü unlu mamuller

• Un katkılı çorbalar, soslar, köfteler, hazır çorbalar

• Gluteni içerebilecek çikolata, puding, sakız, ketçap, mayonez

• Galeta unu ile kaplanmış kızartmalar

• Gluten içeren katkılı kuruyemişler

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Noktalar:

• Etiketsiz ürünlerin tüketilmemesi

• Glutensiz unların karışmamış olduğundan emin olunması

• Gıda dışında ilaç, kozmetik, şampuan gibi ürünlerin gluten içerip içermediğinin kontrol edilmesi

• Pişirme ve saklama aşamalarında gluten bulaşının önlenmesi

İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serkan Kadir Keskin’den Açıklama

Balıkesir İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serkan Kadir Keskin, 9 Mayıs Dünya Çölyak Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada şunları kaydetti:

“Çölyak hastalığı toplumumuzda oldukça yaygın ancak tanı oranı düşüktür. Farkındalığın artması, erken tanı ve tedaviye olanak sağlayacaktır. Unutulmamalıdır ki; hayat glutensiz de güzel.”

Bülten