İşaret Dili Evrensel midir?
İşaret Dili Evrensel midir? İşaret dili evrenseldir. Ama her yerde aynı değildir. İşaret dili işitme duyusu olmayan bireylerin günlük yaşamlarında birbirleri ile iletişim kurmak ve sözlü iletişimin amaçlarını ifade etmek için kullandıkları dildir.
İşaret Dili Evrensel midir?
Evrensel bir işaret dili var mıdır?
Bu sorunun cevabı maalesef hayır. Dil nasıl geniş çaplı ise ve farklılık gösteriyor ise işaret dilinde de bir sürü çeşitlilik var. İspanya da (İspanyolca ve Katalan işaret dili) 2 tane işaret dili var. İngiltere ve İrlanda gibi ayrı dili konuşan iki ülkede farklı işaret dilleri var. Bu konuşma dilini tecrübe etmiş birine farklı olan tarihi gelişmelerden kaynaklanıyor.
İşaret Dili Neden Önemli
İşiten insanlar her zaman işaret dillerini merak etmişlerdir. Dünyada işaret dillerinin dilbilimsel açıdan incelenmesi 1960’lı yıllardan sonra başlamıştır. Türkiye’de üniversitelerde Türk İşaret Dili araştırmaları 2000’li yıllardan sonra başlamıştır.
İşaret dillerinin sözel dillerin bozulmuş biçimleri olduğunu iddia etmişlerdir. Başka bir yanlış düşünce de bütün dünyada tek bir işaret dilinin kullanıldığı ve bu işaret dilinin duyan insanlar tarafından geliştirilen ve sadece ellerle yapılan bir dil olduğudur.
Doğal İşaret Dilleri Nedir?
Doğal işaret dilleri, eller ve vücudun diğer kısımları, yüz, kaş, göz, dudak, ağız, baş, omuz vb. kullanılarak yüz yüze yapılan bir jest, mimik ve hareketler bütünüdür.
Yardım Ekiplerinin Kullandıkları İşaret Dilleri
Ama buradaki işaretler birbirlerinin sözel dilini bilmeyen normal işiten kimselerin yaptığı işaretleşmelerden farklıdır. Askeri, sportif, yardım ekibi gibi özel grupların yaptığı işaretlerden tamamen farklıdır.
Bu işaretler doğal sözlü dillerdeki sözcüklerle eş, kurallı. Bu dili konuşanlar arasındaki anlaşmayı tam olarak sağlayan işaretlerdir. İşaret dillerinde kullanılan yüz, baş, göz, kaş, ağız, gibi el dışı işaretler de el ile yapılan işaretlerle aynı görevi yapar. MEB’den alınan bilgiye göre cümlelerin dilbilgisi kurallarına uyması için sistemli ve kurallı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca işaretlerin yapıldığı “işaret alanı” da işaretlerin anlaşılması ve dil bilgisi kuralları için önemlidir.
İşaret dillerinde, yapısal olarak sözlü dillerdeki gibi karmaşık ve gelişmiş dilbilgisi kuralları vardır. İşaret dilleri, Sağır bireylerin birbirleri ile iletişim içinde bulunduğu durumlarda doğal olarak gelişir ve kültür aktarımı yoluyla nesilden nesle taşınır. Sağır topluluklar, kendilerine özgü işaret dillerinin yanı sıra, kendilerine özgü kültüre de sahiptir.
Yazar: Muhammed Can Akyürek