Işıktan Köfte Yapılır mı?

Anlatacağım bu hu hikâye, güneş ışığının 149 milyon km mesafelik bir uzaklıktan 8 dakika gibi kısa bir sürede dünyamızdaki yeşil yapraklara ulaşmasıyla başladı aslında.

Nasreddin Hoca’nın meşhur ciğer fıkrasını duymuşsunuzdur: Hani Hoca eve üç okka ciğer almıştır da hocanın hanımı da komşuları ile o ciğeri kebap yapıp bir güzel yemişlerdir. Hoca eve geldiğinde de hanımına “ciğer nerede?” dediğinde de hanımı “kedi ciğeri yedi” demiştir. Tabi buna inanmayan hoca da tutup kediyi tartıvermiştir. Kedicik üç okka ancak gelmiştir. Bunu gören hoca: “Bu kediyse ciğer nerede? Yok bu ciğerse kedi nerede?” diye sorar ve hanımının kabahatini ortaya çıkartır. Bu fıkrayı şunun için anlattım: 17. yüzyılda yaşamış olan Helmont adlı bir filozof ve bilim adamı 5 yıl sürecek bir deney yapmaya karar verir. Helmont bu deney için 100 kilo kadar toprağı tartıp bir saksıya yerleştirir. Sonra da 2.5 kg ağırlığındaki bir söğüt fidanını bu saksıya diker ve beş yıl boyunca bu saksıya sadece yağmur suyundan başka bir şey koymaz. Helmont, beş yılın sonunda diktiği o söğüt ağacını ve saksıya koyduğu toprağı yeniden tartmış bakmış ki diktiği o fidan 85 kilo olmuş, toprakta ise sadece 50 gr bir azalma olmuş. İşte Nasreddin Hoca’nın ciğer fıkrasında olduğu gibi söğüt ağacı bu kadar kiloyu nasıl almıştı? Fidandaki 82.5 kiloluk ağırlık artışı topraktan olamazdı çünkü toprakta sadece 50 gr bir azalma olmuştu! O zamanlar Helmont bu artışın sudan kaynaklandığını söylemiş olsa da asıl gerçek bu değildi tabi ki. Daha sonraki yüzyıllarda farklı bilim adamları yaptıkları deneylerle; bitkilerdeki bu artışın yeşil yaprakları aracılığıyla havadan karbondioksit alıp oksijen ürettiklerini ve bu işlem sırasında hem güneş ışığına hem de suya ihtiyaçları olduğunu çözdüler. Yani FOTOSENTEZ’i keşfettiler.

“Eee konunun köfte ile alakası ne?” dediğinizi duyar gibiyim. Anlatayım:

Eğer bitkilerde fotosentez reaksiyonları olmazsa büyüyemezler. Şu da bir gerçek ki, bitkiler büyüyemezse hayvanlar da büyüyemez. Çünkü, bitkilerde Fotosentez ile üretilen besinler (karbonhidat) de yeryüzü sofrasındaki hayvan ve insanlar için besin olur. Yani bitkiler olmazsa hayvanlar beslenemez, hayvanlar beslenemezse sofralarımızda ne ekmek olur ne yumurta ne et ne de köfte…