Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. Yılı

Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. Yılı

Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. yılında, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin müdahalesiyle adaya barış ve huzurun nasıl getirildiği bir kez daha hatırlanıyor

Kıbrıs’ın Osmanlı’dan İngiltere’ye Geçişi

Osmanlı Devleti, 1878’de Rusya ile yaptığı savaştan yenilgiyle ayrıldıktan sonra yardım karşılığı Kıbrıs’ı İngiltere’ye kiraladı. Ada, 5 Kasım 1914’te İngiltere tarafından tamamen ilhak edildi ve 1923’te imzalanan Lozan Anlaşması ile İngiltere’ye bırakıldı.

Enosis ve EOKA Terörü

Kıbrıslı Rumlar, 1821’den beri süren “Enosis” hayallerini İngiltere yönetiminde daha açıkça ilan etmeye başladı. Adanın tamamını ele geçirmek için diplomatik yolların yetersiz kaldığını anlayan Rumlar, 1955’te terör örgütü EOKA’yı kurarak kanlı eylemlerine başladı. EOKA, 1958’e kadar 400 Rum, 109 Türk ve 100 İngiliz’i öldürdü ve 33 Türk köyünü göçe zorladı.

Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT)

EOKA’nın saldırılarına karşı direniş teşkilatları kuran Kıbrıslı Türkler, 1958’de Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) çatısı altında birleşti. Adadaki kaos ortamı, 1959’da imzalanan Zürih ve Londra Antlaşmaları ile sona erdi ve Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Ancak, 1963’te Rum tarafı tek taraflı olarak Türk toplumuna sağlanan hakları kaldırdı ve silahlı saldırılar yeniden başladı.

Kanlı Noel ve Kumsal Katliamı

20 Aralık 1963 gecesi başlayan “Kanlı Noel” saldırılarında, 364 kişi şehit düştü ve 103 Türk köyü boşaltıldı. Lefkoşa’nın Kumsal bölgesindeki saldırılarda Binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ve çocukları banyo küvetinde öldürüldü. Bu olay, tarihe “Kumsal Katliamı” olarak geçti.

Erenköy Direnişi ve Cengiz Topel

5 Ağustos 1964’te Rum ve Yunan birlikleri Erenköy bölgesine saldırdı. Türkiye, sınırlı bir hava harekatı düzenleyerek Türk halkına yönelik katliamı önledi. 8 Ağustos 1964’te uçağı düşürülen Türk pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, Rumların işkenceleri sonucu şehit oldu.

Kıbrıs Barış Harekatı

Türkiye, 20 Temmuz 1974’te garantör devlet olarak müdahale hakkını kullandı ve Kıbrıs Barış Harekatı’nı başlattı. Birleşmiş Milletlerin çağrısı üzerine 22 Temmuz 1974’te ateşkes sağlandı. Ancak Yunanistan ve Rum tarafının kabul etmemesi ve Türk halkına yönelik katliam ihtimali ikinci harekatı zorunlu hale getirdi. 14 Ağustos 1974’teki “İkinci Kıbrıs Barış Harekatı” ile adaya barış ve huzur getirildi.

AA’nın Harekatı Duyurması

Anadolu Ajansı, harekatın başladığını dünyaya ilk duyuran kurum oldu. 20 Temmuz 1974’te saat 06.10’da “Başbakan açıkladı: Kıbrıs’tayız” flaşıyla harekatı duyurdu. Başbakan Bülent Ecevit’in açıklamasıyla birlikte tüm yurtta heyecan ve sevinç yaşandı.

Ecevit ve Erbakan’ın Açıklamaları

Başbakan Ecevit, “Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, Kıbrıs’ta indirme ve çıkarma hareketine başlamış bulunuyor. Allah milletimize, bütün Kıbrıslılara ve insanlığa hayırlı etsin.” dedi. Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan ise “Şayet karşımızda bir mukavemet görmezsek herhangi bir kan dökülmesi olmayacaktır.” ifadelerini kullandı.

Kıbrıs Barış Harekatı, 498 Mehmetçik ve 786 Kıbrıslı mücahidin şehit verilmesiyle tamamlandı. Harekat, adada barış ve huzurun sağlanmasını, Türk halkının güvenliğini ve Kıbrıs’ın bağımsızlığını temin etti.

Lefkoşa’da Savunma Sanayii Sergisi

AA