Zeytin Ağacı Yaşı Nasıl Hesaplanır? Zeytin ağaçları kaç yıl yaşar?

Zeytin ağaçları, uzun ömürleri ve tarihi değeri ile bilinen en özel bitkilerden biridir. Ancak bir zeytin ağacının yaşını belirlemek, diğer ağaç türlerine göre daha zordur. Bunun nedeni, zeytin gövdesinin zamanla içten çürümesi, yıllık halkaların düzensiz olması ve bazen birden fazla gövde merkezinin bulunabilmesidir. Bu nedenle yaş hesaplaması için birden fazla yöntem kullanılabilir.

Gövde Çevresi Ölçümü ile Yaş Tahmini

Sahada en çok kullanılan yöntem, ağacın göğüs yüksekliğinden (1,3 metre) gövde çevresini ölçmektir. Ölçülen çevre değeri çap ve yarıçapa çevrilir, kabuk kalınlığı düşülür ve elde edilen değer ortalama yıllık halka genişliğine bölünerek tahmini yaş hesaplanır. Örneğin, çevresi 350 cm olan bir ağacın kabuk kalınlığı 2 cm ve ortalama halka genişliği 0,138 cm ise yaşı yaklaşık 389 yıl olarak tahmin edilebilir.

Dendrokronoloji (Halka Sayımı) Yöntemi

Dendrokronoloji, ağacın yıllık büyüme halkalarını sayarak yaş belirleme yöntemidir. Bu işlem için increment borer adı verilen özel bir matkapla gövdeden örnek alınır ve mikroskop altında halkalar sayılır. Ancak zeytinlerde halkalar düzensiz olduğundan, bu yöntem yaşlı ağaçlarda her zaman doğru sonuç vermeyebilir.

Radyokarbon (14C) Analizi

Çok yaşlı veya içi çürümüş zeytinlerde en güvenilir yöntem radyokarbon tarihlemedir. Gövdenin en eski kısmından alınan örnek laboratuvarda analiz edilir ve 14C izotop oranına göre yaş hesaplanır. Bu yöntem özellikle bin yılı aşan anıt zeytinlerde tercih edilir, ancak maliyeti yüksektir.

Zeytin Ağaçları Kaç Yıl Yaşar?

Uygun iklim ve bakım koşullarında zeytin ağaçları ortalama 300–500 yıl yaşayabilir. Ancak Akdeniz bölgesinde 1000 yılı aşan, hatta 2000 yıllık olduğu düşünülen anıt zeytinler bulunmaktadır. Yaşlı zeytinler, hem tarımsal hem de kültürel açıdan büyük değer taşır.