Memur ve İşçi Ücretleri. ..
Memur ve İşçi Ücretleri. ..
Bismillâhirrahmanirrahim
“ Medyen halkına da kardeşleri Şu’ayb’ı peygamber olarak gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin. Sizin için O’ndan başka hiçbir ilâh yoktur. Rabbinizden size açık bir delil gelmiştir. Artık ölçüyü ve tartıyı tam yapın. İnsanların mallarını eksiltmeyin. Düzene sokulduktan sonra yeryüzünde bozgunculuk etmeyin. İnananlar iseniz bunlar sizin için hayırlıdır.”Araf 285
Peygamberimiz sav buyurmuşlardır,
“İşçiye ücretini teri kurumadan (günlükse akşam, aylıksa ay sonu) veriniz.” (Zeylâi, Nasbü’r-râye, 4/129)
“Bir işçi çalıştıran kimse, ona vereceği ücreti/ maaşı bildirsin.” (Nesai, “Eyman”, 44)
Kudsi bir hadiste de şöyle buyurulmaktadır.
“Üç kişi kıyamet günü karşılarında beni bulacaktır: Benim adımı verip haksızlık eden, hür bir insanı satıp parasını yiyen ve bir kimseyi çalıştırıp da, ona hak ettiği ücreti vermeyenler.” (Buhâri, “Büyü”, 106, “İcare”, 12, 15; İbn Mace, “Rehin”, 4; Ahmed b. Hanbel, Müsned, Il, 292)
***
Genel olarak memur ve işçi maaşları ile ilgili olarak da hadislerde şu kriterlere dikkat çekilmiştir:
“Kim bizim bir işimize tayin olunursa; evi yoksa ev edinebilsin, bekarsa evlenebilsin, biniti yoksa binit edinebilsin, (hizmetçi gerektiren bir işte ise) hizmetçi tutabilsin. Kim bunlardan fazlasını isterse ya hıyanet eder veya hırsızlık yapar.” (Ebu Davud, “İmare”, 10; Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 229)
Ayrıca bir hadis âlimi olan Hattâbi (h. 383/m.998) yukarıdaki hadisi şerh ederken; “bu hadiste belirlenen hayat standardına ulaşıncaya kadar evi ve hizmet edeni bulunmayan işçi ve memurlar için ; kiralık ev veya lojman temini ve emsal hizmetin sağlanması gerektiğini belirtmiştir. (Ebu Davud, “İmare”, 20, dipnot 1)
Günümüzde, yeterli kira yardımı, lojman temini, evlilik yardımı, binit yerine servis imkânı, çocuklar için kreş, anaokulu ve eğitim desteği gibi sosyal yardımlardır bu Hadisin hükmünden çıkarılabilir.
İslam’ın bin beş yüz yıl önce bu hayat standartlarını belirlemesi, günümüzde güncel toplum ihtiyaçlarını karşılamada, İslam ekonomi hayatı uygulandığında, toplumlarda sosyal adalette çok büyük uçurumlar olmayacaktır. ”
İslâm tarihinde Emevi Halife’si Ömer bin Abdulaziz’in, geçimini maaşla sağlayanlarla ilgili olarak yayınladığı şu emir geçim standardı diyebileceğimiz bir bakış açısıdır.
“Herkesin bir evi, bir atı (bugünkü mânâda arabası) ev için gerekli eşyası bulunmalıdır. Bu imkanlara sahip olmayan kimse borçlu (garîm) sayılır ve zekat fonundan onun bu eksikleri karşılanmalıdır.” (Ebu Ubeyd, Kitabü’l – Emval, 556)
Rabbimiz bizlere ve tüm inananlara çalışanlarına hakkını tam vermeyi nasip eylesin. ..
