NEVRUZ ‘YENİ GÜN’
“Allah’ın varlığının delillerinden biri de şudur: Sen yeryüzünü boynu bükük (kupkuru) görürsün. Onun üzerine yağmuru indirdiğimiz zaman kıpırdar kabarır. Şüphesiz ki, onu dirilten, elbette ölüleri de diriltir. Şüphesiz O, her şeye gücü hakkıyla yetendir.”Fussilet, 39
Cennet Vatanımız Türkiye’mizde nevruz bir gelenek olarak kutlanır. Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde ise resmî bayram olarak kutlanır. Baharın gelişini, tabiatın uyanışını temsil eder.
Orta Asya Türk Kavimleri tarafından M.Ö. VIII yy’dan günümüze kadar nevruz her yıl 21 mart’ta kutlanır Eski oniki hayvanlı Türk Takvimi ile Melikşah’ın Celali Takvimlerinde yılbaşı olarak belirlenen 21 mart, Divan-ı Lügat-i Türk’te ilkbaharın gelişi olarak ifade edilir.
Tarihte pek çok devlet tarafından bayram ve gelenek olarak kutlanmıştır. Orta Asya da yaşayan tüm Türk boyları ,Anadolu beylikleri, Eski Mısır, Safaviler, İran, Moğollar, Selçuklu Devleti ve Osmanlı Devletinde nevruz her yıl kutlana gelmiş ve halen kutlamaktadır.
Ecdadımız Selçuklular ve Osmanlı Devletin’de millî bayram olarak kutlanan Nevruz, şenliklerle ziyafet verilerek kutlanırdı.Bugün Afganistan başta olmak üzere Nevruz’a özgü bir çok yemek çeşitleri hazırlanır ve o hafta içerisinde çeşitli eğlence ve etkinliklerde kutlamalar çok canlı olarak devam etmektedir.
Çin kaynaklarından, Kutadgu Bilig’e, Kaşgarlı Mahmud’dan Bîrûnî’ye, Nizâmü’l Mülk’ün Siyasetname’sinden Melikşah’ın takvimine kadar, Akkoyunlu Uzun Hasan Bey’in kanunlarına kadar gelen bir çizgide Nevruz ile ilgili yapılan törenleri kayıtları mevcuttur.
Diğer taraftan Sivas valisi Kadı Burhaneddin Ahmed, Safevi Türkmen Devletinin kurucusu Şah İsmail, Osmanlılarda Sultan I. Ahmed ve Sultan Dördüncü Murad gibi hükümdarların, Kazasker Bâki Efendi ve Şeyhülislam Yahya Efendilerin, şairlerimizden Kuloğlu, Pir Sultan Abdal, Kaygusuz Abdal, Şükrü Baba, Hüsnü Baba, Fuzulî, Nev’î Efendi, Nef’î, Nedim, Hüseyin Suad ve Namık Kemal gibi şairlerimizin Fatih devri vezirlerinden Ahmed Paşa’nın; büyük Azeri şairi Şehriyar’ın ve büyük Türkmen şairi Mahdumkulu’nun uzun bir tarih boyunca Nevruz bayramının gelişini “Nevruziye” veya “Bahariye” denilen şiirlerle kutladıklarını da tarihi kaynaklarımızdan öğreniyoruz.
Ayrıca Nevruz’un Türk musikisinin en eski bazı makamlarından biri olarak da kültürümüzde yedi yüzyıldan fazla bir maziye sahiptir. Türk edebiyatı ve musikisine de Nevruz; Nevruz-ı Asl, Nevruz-ı Arap, Nevruz-ı Bayati, Nevruz-ı Hicaz, Nevruz-ı Acem ve Nevruz-ı Seba olarak girmiş olan bir çok makamlar bulunmaktadır.
Bugüne baktığımızda 21 Mart günü Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan başta olmak üzere pek çok Türk Devletlerin de ve Özerk Türk Toplulukların da nevruz Milli Bayram olarak ilan edilmiş ve öyle kutlanmaktadır.
Hz. Allah cc birliğimizi ve dirliğimizi daim eylesin.
