Osmanlı Üniformalarında Balıkesir İmzası

Osmanlı Üniformalarında Balıkesir İmzası

Dokumacılık, insanlık tarihinin başlangıcından bu yana, doğanın zorlu koşullarından korunmak amacıyla var olmuştur. İnsanlar, çevresindeki sert cisimlerden, soğuk ve sıcak hava koşullarından, güneşin zararlı etkilerinden ve rüzgârdan korunmak için doğal malzemelerle dokusal yüzeyler yaratmışlardır. Zamanla bu dokuma teknikleri, toplumların kültürlerine, coğrafi koşullarına ve sanatsal ifadelerine göre şekillenmiş, yerel kimliklerle harmanlanarak bugün bile yaşatılıyor.

Balıkesir’de Aba Dokumacılığı

Balıkesir, yüzyıllar boyu süregelen bir dokumacılık geleneğine ev sahipliği yapıyor. Özellikle aba dokuması, Osmanlı döneminde geniş bir coğrafyada yapılmış ve Balıkesir bu gelenekte önemli bir rol oynamıştır. Gönen, Kepsut, Balya, İvrindi ve Dursunbey ilçeleri başta olmak üzere birçok ilde uygulanan aba dokuması, Osmanlı İmparatorluğu’nun dört bir yanına yayılmıştır.

Balıkesir Abahanesi: Üretim Merkezi

Aba, hem işlevsel hem de kültürel bir öneme sahiptir. Tasavvufta dervişlerin ve yoksulluğun simgesi olarak kabul edilen aba, Osmanlı döneminde devşirme çocukları için özel olarak dikilmiş ve onların üniformalarının bir parçası olmuştur. İstanbul’da 17. yüzyılda 300 aba dükkânının bulunduğu, bu dükkânlarda 700 usta ve çırağın çalıştığı bilinir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan kayıtlara göre, Balıkesir Abahanesi de önemli bir üretim merkezi olmuştur. Osmanlı ordusu Asâkir-i Mansûri Muhammediye’nin üniformalarında kullanılan aba, dönemin askeri kültürünün bir parçası haline gelmiştir.

Aba Dokuması Nasıl Olur?

Aba, ince işçilikle ve az bükümlü yün malzemelerle dokunmuş, su ve baskı ile keçeleştirilmiş kalın bir kumaştır. Bu dokuma, hem sıcak hem de soğuk iklimlerde kullanıma uygun olup, vücuda tam oturarak hareketleri kısıtlamadan rahatlık sağlıyor. Doğal kahverengi, siyah ve kırmızı ipliklerle dokunan aba kumaşı, hem işlevsel hem de şık ürünler ortaya çıkarıyor. Günümüzde aba dokumasından; cepken, salta, yelek, cübbe, şalvar, potur, terlik, mest ve yağmurluk gibi farklı giyim eşyaları yapılıyor.

Gönen Kocapınar: Aba Dokumasının Son Temsilcileri

Günümüzde, aba dokumacılığının son temsilcileri Balıkesir’in Gönen ilçesindeki Kocapınar köyünde yaşıyor. Ancak, bu geleneksel el sanatının devamı için gerekli malzemelerin teminindeki zorluklar, dokumacılığın sürdürülebilirliğini tehlikeye atıyor. Geçmişin izlerini taşıyan bu el sanatı, zamanla yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor. Yine de, bu geleneksel zanaat, bölge halkının kültürel mirası olarak yaşatılmaya çalışılıyor.

Geleceğe Taşınan Bir Miras

Aba dokuması, sadece bir kumaş türü olmanın ötesinde, tarihsel, kültürel ve sanatsal bir değeri barındırıyor. Balıkesir’in bu önemli el sanatının korunması ve gelecek nesillere aktarılması, hem bölgenin kimliğini yaşatmak hem de dokumacılık geleneğini geleceğe taşımak adına büyük bir önem taşıyor.

Haber Merkezi

Kırsal Mahalleler Kumaşlardan En Çok Ne Dikiyor?