Balıkesir SMMMO’dan Tepki: Cezalar Ölçüsüz

Balıkesir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, ülke ve Balıkesir kamuoyunu ilgilendiren siyasal, sosyal ve ekonomik gelişmeler karşısında yazılı ve görsel medya aracılığıyla bilgilendirme yapmayı sürdürüyor. Oda, yayımladığı bültende Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından sahte belge ile mücadele kapsamında getirilen yeni denetim anlayışının meslek mensupları üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti.

E-Defter Cezaları Ölçüsüz Bulunuyor

Bültende ilk olarak e-Defter ve e-Beratlardaki gecikmelerin cezai sonuçları ele alındı. Daha önce kamuoyuyla “E-Defter Cezaları Adaleti Zedeliyor: Mükellef ve Meslek Mensupları Yüz Binlerce Liralık Yük Altında” başlığıyla paylaşılan görüşler hatırlatıldı.

Oda, 2012 yılından beri uygulanan e-Defter sisteminde, 2 Ağustos 2024’te yürürlüğe giren 7524 sayılı Kanun’la cezaların “ölçüsüz” biçimde artırıldığını belirtti. Teknik aksaklıklar ya da dışsal sebeplerle gecikebilen yükleme işlemleri sonrası mükellefler ve meslek mensuplarının yüz binlerce liralık cezalarla karşı karşıya bırakıldığı ifade edildi.

“Bir gün gecikme ile otuz gün gecikmenin aynı kefeye konularak cezalandırılması adil değildir” denilen açıklamada, yüksek cezaların hem mükellefleri hem de meslek mensuplarını zor durumda bıraktığı, ekonomik baskının yanı sıra psikolojik yıpranmaya da yol açtığı vurgulandı.

Mevcut uygulamanın hakkaniyet ve ölçülülük prensibine aykırı olduğuna dikkat çekilen bültende, usulsüzlük cezalarının uygulanmasında adaletli bir ayrıma gidilmesi gerektiği belirtildi. Çözüm olarak, berat dosyalarının Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerine yıllık dönem bazında yüklenmesi önerildi.

MASAK Rehberi Meslek Sırlarını Zedeliyor

Bültende ikinci olarak Vergi Denetim Kurulu (VDK) ve Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından hayata geçirilen düzenlemeler ele alındı. MASAK’ın yayımladığı “Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi” ile meslek mensuplarının müşterileri karşısında adeta bir “muhbir” konumuna düşürüldüğü ifade edildi.

3568 sayılı Kanun’un meslek sırlarını düzenleyen 43. maddesi dikkate alınmadan hazırlandığı vurgulanan rehberin, mali müşavirlik mesleğinin güvene dayalı yapısını zedelediği belirtildi.

Oda, rehberde belirtilen eylemlerin çoğu için meslek mensuplarının hukuki yetkisinin bulunmadığını, buna rağmen sorumluluk yüklendiğini kaydetti. Şüpheli işlem bildiriminde bulunmayan veya geç bildirim yapan meslek mensupları hakkında 500 bin TL’ye varan idari para cezaları öngörülmesi de “vicdana ve hakkaniyete aykırı” bulundu.

KURGAN Uygulaması Endişe Yarattı

Üzerinde durulan bir diğer konu ise KURGAN (Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi) oldu. 1 Ekim 2025 itibarıyla yürürlüğe giren uygulamanın, sahte belge kullanımını analiz eden bir sistem olduğu belirtildi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, mükelleflerin sahte belgeyi bilmeden kullandığına yönelik değerlendirmeleri sonlandırarak, “bilerek kullanıldığı” esasına geçtiği ifade edildi. Ancak bu yaklaşımın hukukun ölçülülük, masumiyet karinesi ve iyi niyet ilkelerine aykırı yürütüldüğü kaydedildi.

Yakın zamanda KURGAN analizlerine dayalı olarak mükellefler ve meslek mensuplarına gönderilen bilgi isteme yazılarının, mesleki kamuoyunda farklı görüş ve endişelere yol açtığı bildirildi.

Oda, vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışılıkla mücadelenin önemini vurgularken, belgelerin sahte olup olmadığını araştırma veya teyit etme yetkisi olmayan meslek mensuplarının bu sorumlulukla karşı karşıya bırakılmasını doğru bulmadığını açıkladı.

Bilgi isteme yazılarında öngörülen 15 günlük cevap süresinin, sürekli değişen mevzuat ve teknik sorunlarla birlikte insanüstü bir tempoda çalışan mali müşavirler için ciddi bir baskı yarattığı da ifade edildi.

“Mali Müşavir Kolluk Gücü Değildir”

Bültende, mali müşavirlerin asli görevinin mali raporlama ve danışmanlık hizmetleri olduğu vurgulanarak, meslek mensuplarının MASAK bildirimleri, KURGAN yazıları ve izaha davet süreçleri nedeniyle adeta “yazı işleri birimi” gibi görüldüğü belirtildi.

Meslek mensuplarını suçlu veya suçluyu ortaya çıkaracak kolluk gücü gibi konumlandıran anlayışa karşı olduklarını belirten oda, şu çağrıda bulundu:

“Eğitim, bilinçlendirme ve adaptasyon süreçleri olmadan ‘bir anda yaptım oldu’ uygulamalarına artık son verilmelidir. İnsana yakışır bir ortamda, sosyal izolasyona uğramadan, idari yük altında ezilmeden, asli görevlerimizi yerine getirebileceğimiz bir çalışma hayatı istiyoruz.”

MASAK bu banka hesaplarını anlık izleyip dondurabilecek!Gündem