İğne Oyası Yapan Kadınların Mücadelesi
Balıkesir’de Köylülerin Yaşattığı Gelenek: El Emeği İğne Oyaları hala gilgi görsede gençler el emeğine talep göstermiyor. Balıkesir’de İğne Oyası Geleneği Sürdürülüyor: “Çeyizlerin En Nadide Parçası”olan el işçiliği ürünler geleneği yaşatıyor.
Bir Haftalık Emek, 800 TL: İğne Oyası Yapan Kadınların Mücadelesi
Balıkesirli iğne oyası ustası Aysel Eksen, ‘Bir çemberi bir haftada bitiriyoruz, 800 liraya satıyoruz ama masrafı bile çok. Köylüler çeyiz için alıyor, çalışanlar pek tercih etmiyor’ dedi. Balıkesir’de yaşayan Aysel Eksen, tam 12 yıldır iğne oyası yapıyor, 14 yıldır da pazara çıkarak el emeğini satışa sunuyor. Ancak artan maliyetler ve emeğin karşılığını alamamak, oyacı kadınların en büyük sorunlarından biri.
İğne Oyası: Zamanın İlmeğiyle İşlenen Kadim Bir SanatGündem“Her Şeye Zam Geliyor, Aynısını Bir Daha Yapamıyoruz”
Eksen, iğne oyası yaparken en çok zorlandıkları konunun sürekli artan fiyatlar olduğunu söylüyor:
“Bir yazmaya işlediğimiz oyayı bir daha aynı fiyata yapamıyoruz. Çünkü her şeye zam geliyor. El emeğinin karşılığı zaten yok denecek kadar az.”. Çeyizlerin Vazgeçilmez Geleneği sadece kırsalda yaşasada eskisi gibi rağbet yok.İğne oyasının, Türk kültüründe çeyizlerin en zarif ve nadide parçası olduğuna dikkat çeken Eksen, geçmişten bugüne değişen malzemeleri şöyle anlatıyor:“Eskiden pamuk ipleriyle yapılırdı, daha ince işçilik vardı. En iyisi ibrişim ipti. Şimdi floş ipler kullanılıyor. İncelik ve zarafet eskiye göre azaldı ama gelenek hâlâ sürüyor.”
Balıkesir'de Gelin Adaylarının TercihiYaşamGelin Çeyizlerinde Tercih Ediliyor
Eksen’in en çok satış yaptığı kesim köylerde yaşayan aileler. “Çalışan insanlar pek tercih etmiyor ama köylüler çeyiz için mutlaka alıyor. Köylü olmasa biz bittik” diyor.Bir yazmanın oyası en az bir haftada tamamlanıyor. Fiyatlar ise ortalama 800 TL. Ancak bu ücretin yaklaşık 200 TL’si masrafa gidiyor.
“İnternetten Model Çok Ama Güven Az”
İğne oyası yapan kadınlar, genellikle birbirlerinden motif alıyor ya da internetten yeni modeller buluyor. Ancak Eksen, en büyük sorunlarından birini de şu sözlerle anlatıyor: “Oya yapacağız diye aldılar, sonra getirmediler. İnsanlara güvenimiz sarsılıyor.”
Gönen’den Dünyaya Uzanan Sanat: İğne OyasıModaİğne Oyası: Tarihçesi ve Kültürel Anlamı
Köklü Bir Gelenek: İğne oyasının tarihi Osmanlı dönemine kadar uzanıyor. Anadolu’da özellikle kadınların hem sanatsal becerisini hem de sabrını yansıtan bir iş olarak görülüyor.
Sembolik Anlamlar: Renkler ve motifler, çoğu zaman mesaj içeriyor. Örneğin, kırmızı sevdayı, beyaz saflığı, siyah ise hüznü simgeliyor.
2025'in Çeyiz TrendleriGündemÇeyiz Geleneği: Yüzyıllardır kız çeyizlerinin en kıymetli parçalarından biri oldu. İğne oyası olmadan hazırlanan bir çeyiz eksik sayılıyordu.
Modernleşmeyle Değişim: Günümüzde pamuk ip yerine floş ve naylon ipler tercih ediliyor. Fabrikasyon ürünlere rağmen el emeği oyalar hâlâ değerini koruyor.
Çeyiz Geleneği Fiyatla Sınanıyor!Gündem
