Sıtkı Yırcalı’nın 100 Yıl Önceki İlginç Sürgünü

Balıkesir’in tanınmış ailelerinden Yırcalıların önemli ismi, Demokrat Parti döneminin bakanlarından Sıtkı Yırcalı’nın lise yıllarında tüm sınıfıyla birlikte sürgüne gönderildiğini biliyor muydunuz?
Türkiye Cumhuriyeti eğitim tarihine geçen bu olay, bugün hâlâ “İğneciler Sınıfı” olarak anılıyor.

Öğretmenin Sandalyesine Konan İğne Her Şeyi Değiştirdi

Yıl 1925… Türkiye’nin en köklü okullarından İstanbul Erkek Lisesinde, onuncu sınıf öğrencileri arasında yapılan bir şaka, kısa sürede tarihî bir olaya dönüşür.

Aralarında Sıtkı Yırcalı’nın da bulunduğu sınıfta bir grup öğrenci, Arapça öğretmenleri Salih Hoca’ya şaka yapmak ister ve öğretmenin sandalyesine bir iğne yerleştirir.
Derse giren Salih Hoca, oturmadan önce cübbesini düzeltirken elinin iğneye değmesiyle durumu fark eder. Oturmadan sınıfı terk eder ve şu sözlerle tepkisini gösterir:

“Ben bu muameleye lâyık değildim, sizlere çok teessüf ederim.”

Olay disiplin kuruluna taşınır ancak kimse itiraf etmez. Fail bulunamayınca okul yönetimi radikal bir karar alır.

41 Öğrenci Topluca Bursa’ya Sürgün Edildi

Disiplin kurulunun kararı kesindir:
“İğneyi kimin koyduğunu açıklamayan tüm sınıfın okuldan ihracına karar verilmiştir.”

Böylece 41 öğrenci, yani “İğneciler Sınıfı”, topluca Bursa Lisesi’ne sürgüne gönderilir.

Yıllar sonra gerçek ortaya çıkar:
İğneyi koyan öğrenci aslında başka bir sınıftandır.
Ancak sürgüne gönderilen sınıf, çoktan mezun olmuştur bile.

O sınıftan kimler çıktı?

1925’in “İğneciler Sınıfı”, Türk kültür ve siyaset hayatına iz bırakan birçok önemli isim yetiştirdi:

• Sait Faik Abasıyanık – Türk hikâyeciliğinin en büyük isimlerinden

• Dr. Rahmi Duman – Hekim, politikacı, şair

• Saffet Nezihi Bölükbaşı – Ünlü hukukçu

• Hikmet Feridun Es – Ünlü gazeteci ve yazar

• İhsan Sabri Çağlayangil – Eski Dışişleri Bakanı

• Sıtkı Yırcalı – Demokrat Parti döneminin etkili bakanlarından, Balıkesir’in önemli ismi

Sınıfın hayatta kalan üyelerinden gazeteci Hikmet Feridun Es, yıllar sonra olay için şu sözleri söylemiştir:

“Biz 43 iğneci idik. Sonradan o kadar çok kişi ‘iğneci sınıftandım’ diye iftiharla anlattı ki, hayret etmemek mümkün değil.”

Sıtkı Yırcalı Kimdir?Özel Haberler

Disiplin, saygı ve ahlak tartışması

Olay, Cumhuriyet’in ilk yıllarında eğitim disiplininin ne kadar güçlü olduğunu da gösteren örneklerden biri olarak tarihe geçti.

Dr. M. Fuad Umay, 1926’da kaleme aldığı değerlendirmede şu cümleleri vurgulamıştı:

“Kalitenin tesadüf olmadığı, ahlaklı olmanın kişiye ve topluma ne kadar büyük bir etkisi olduğu bir kez daha anlaşıldı.”

Bir şaka ile başlayan ve bir dönemin eğitim anlayışını şekillendiren bu olay, 100 yıl sonra hâlâ konuşuluyor.

Yırcalı Farkı: Balıkesir'den Dünyaya Güç AktarıyorEkonomi