Yaşlanma Bulaşıcı mı? Bilim İnsanlarından Şaşırtıcı Keşif
Bilim insanları, yaşlanmanın sadece genetik ya da çevresel faktörlere bağlı olmadığını, hücreden hücreye adeta bulaşır gibi yayılabildiğini keşfetti. Yaşlı bireylerden alınan bir protein, genç hücrelerde hızla yaşlanma sürecini tetikliyor.

Yaşlanma Bulaşıcı mı? Bilim İnsanlarından Şaşırtıcı Keşif
Güney Kore ve ABD'den bilim insanları, yaşlanmanın sadece bireysel bir süreç olmadığını, hücreler arasında yayılabilen bir olgu olabileceğini ortaya koydu. Yapılan araştırmada, yaşlı bireylerden alınan bir proteinin, genç hücreleri hızla yaşlandırabildiği görüldü.
“Mikroskobik Vampirler” Hücreden Hücreye Yayılıyor
Metabolism adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan çalışmada, insan hücreleri ve fareler üzerinde yapılan deneylerde dikkat çekici bir sonuç ortaya çıktı. Yaşlı bireylerden alınan HMGB1 adlı bir proteinin genç hücrelere enjekte edilmesiyle bu hücrelerin sadece günler içinde yaşlanma belirtileri göstermeye başladığı belirlendi. Bilim insanları bu yayılma biçimini “mikroskobik vampirler” gibi tanımlıyor.
HMGB1: Yaşlanma Sinyalini Taşıyan Protein
Normal şartlarda DNA'yı düzenleyen ve hücre çekirdeğinde bulunan HMGB1 proteini, yaşlanma veya hücresel stres durumlarında çekirdekten çıkarak “senesens” adı verilen yaşlanma sürecini tetikliyor. Araştırmaya göre HMGB1’in iki farklı formu bulunuyor:
-
İndirgenmiş (reduced) formu: Oksijen eksikliğinde ortaya çıkıyor ve hücrelere zarar vererek yaşlanma başlatıyor.
-
Oksitlenmiş (oxidized) formu: Bu form yaşlanma etkisi yaratmıyor; hücre bölünmeleri normal seyrinde devam ediyor.
İnsan Hücrelerinde ve Farelerde Aynı Etki Görüldü
Araştırmacılar, insan böbrek, akciğer, kas ve cilt hücrelerini indirgenmiş HMGB1’e maruz bıraktıklarında, bu hücrelerin kısa süre içinde yaşlanma belirtileri göstermeye ve iltihap molekülleri üretmeye başladığını gözlemledi. Benzer şekilde, genç ve sağlıklı farelere aynı protein enjekte edildiğinde sadece bir hafta içerisinde erken yaşlanma işaretleri ortaya çıktı.
Yaşlı Bireylerde HMGB1 Seviyesi Yüksek
Çalışmada, 70-80 yaş aralığındaki bireylerin kan örneklerinde, 40’lı yaşlardaki bireylere göre çok daha yüksek miktarda indirgenmiş HMGB1 bulunduğu da ortaya kondu. Aynı durum yaşlı laboratuvar farelerinde de gözlemlendi. Bu da yaşlanmanın kan yoluyla sistemik olarak yayılabileceğini gösteriyor.
Yeni Tedavi Yollarının Kapısı Aralanıyor
Kore Üniversitesi’nden araştırmacı Ok Hee Jeon, bu bulguların yaşlanmanın sadece hücre içi değil, hücreler arası bir süreç olabileceğini gösterdiğini vurguladı. Bu keşif, yaşlanmayı yavaşlatmaya ya da etkilerini hafifletmeye yönelik yeni tedavi stratejilerinin geliştirilmesi için umut verici bir adım olarak değerlendiriliyor.
Henüz Erken Aşamada Ama Umut Büyük
Bilim insanları, araştırmanın henüz erken evrede olduğunu, ancak yaşlanmanın temel mekanizmalarının anlaşılması açısından kritik bir adım olduğunu belirtiyor. Gelecekte yapılacak daha kapsamlı çalışmalar, yaşlanmayı durdurmak ya da geri çevirmek gibi uzun vadeli hedefler için bilim dünyasına önemli bilgiler sunabilir.