Mezarlıklara Neden Selvi Dikilir?
Uzun boyu, sık dalları, kışın dökülmeyen yaprakları ile hep dikkatimizi çekmiştir selviler. Belki de bu nedenle selvi ağacı, Türk topluluklarında özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemindeki sanatların çoğunda sıkça rastlanan figürlerden biri olmuştur.

İnsanlığın her döneminde birçok sembolik öğeler kullanılmıştır. İşte bunlardan biri olan selvi ağacı, bizim kültürümüzde bolluk ve bereketi simgeler ve hayat ağacı olarak nitelendirilir. Ağaç köklerinin toprağın altından gelmesi ile doğumu, gövdesinin yeryüzünde olması ile yaşamı, ağacın her dem yeşil kalması ise ölümsüzlüğü, yapraklarının göğe uzanması ile de cennete ulaşma arzusunu simgeler.
Selvi ağacı, geleneklerimizde hem ölümün, yani faniliğin, hem de vahdetin sembolüdür. Gövdesinin semaya uzanan dik duruşu sebebiyle doğruluğu temsil eder. Ayrıca bu dik duruşu ile Kur’an’ın ilk harfi elif harfine benzetilir, böylece ona manevi bir anlam yüklenir. Elif’in aynı zamanda “Allah” lafzının ilk harfi olması ile tasavvufta vahdaniyetin simgesi olarak bilinir.
Selvinin alt dallarının düz olması ellerini duaya açmış insanı hatırlatır. Üst dalları, tıpkı Yaradan’ın huzurunda acizliğini anlayıp boyun büken bir derviş gibi yere dönüktür. Tasavvufta selvinin bu hâli, dünyadan el etek çekmeye benzetilmektedir.
Sanki Her Biri Yeşil Bir Melek
Mezarlıklara selvi dikilmesinin sebebi belki de selvi ağacı ve rüzgârın adeta bir zikir halkası oluşturmasıyla manevi bir atmosferin hissedilmesidir. Evliya Çelebi de Fatih Camii’nin avlusunu tasvir ederken selviler için; “Göklere baş çekmiş minarelere denk uzun yeşil selviler var ki, sanki her biri yeşil bir melek” diye betimleme yapar.
Biyolojik ve Ekolojik Neden
Selvi ağaçları diğer yaprak döken bitkilere nazaran topraktan amonyum iyonlarını daha çok alırlar. Bu nedenle, mezarlıklarda selvi gibi yaprak dökmeyen ağaçlar çevre korumacılığı açısından önem arz eder. Çünkü buralarda toprağa karışan ceset ve atıklardan bol miktarda amonyum ayrışır. Eğer bu amonyum bitkiler tarafından alınıp temizlenmezse ya da bakteriler tarafından nitrata çevrilmezse amonyak gazı halinde havaya geçer ve bu havayı soluyan çevredeki canlılar için zararlı etkiye yol açar.
Tüm bunlara ek olarak, selviler her mevsim yeşilliğini kaybetmeyen estetik görünümü, uzun ömürlü olması, ihtiva ettiği reçine sebebiyle havaya yaydığı güzel kokusu ile de mezarlıklar için çok uygun bir ağaçtır.