Suların Metrelerce Yükselip Metrelerce Çekilmesi Nedir ?

Ay ve Güneş’in kütle çekim kuvvetlerinin bir aradaki etkisidir. Dahası, Dünya’nın kendi etrafındaki hareketi dolayısıyla deniz seviyelerinin periyodik olarak yükselip alçalmasıdır.

Suların Metrelerce Yükselip Metrelerce Çekilmesi Nedir ?… Derin okyanusların orta kısımlarında gelgitler suyu yaklaşık 1 metre kadar yükseltmektedir. Kıyı şeridinde su seviyesinin daha düşük olmasına bağlı olarak gelgitlerin etkisi 10 metreye kadar çıkabilmektedir.

Mesafenin Karesiyle Ters Orantılı Değil

Ayrıca, diferansiyel kuvvetler veya gelgit-yaratıcı kuvvetler olarak bilinen kuvvetlerdir. Bu kuvvetler, tekil bir noktaya göre değil, belli bir uzunluk boyunca etki edecek şekilde hesaplanırlar. Beraberinde, dolayısıyla mesafenin karesiyle ters orantılı değil. Mesafenin kübüyle ters orantılı olacak biçimde değişirler. İşte bu nedenle Güneş’in kütle çekimi aslen Ay’ınkinden çok daha büyük olsa da, aradaki devasa mesafe farkından ötürü Güneş’in gelgit etkisi Ay’ın gelgit etkisinden çok daha zayıf olmaktadır.

20 Santimetre Kadar Yükselir ve Alçalır

Astronomik bir kavram olaraksa “gelgit”, civardaki bir diğer gök cisminin kütle çekim kuvveti dolayısıyla bir gök cisminin geometrik şeklinde meydana gelen bozulmalardır. Çünkü gelgitler, sadece sıvılarda (örneğin deniz ve okyanuslarda) olan bir olgu değildir. Dünya’nın karasal kısımları da gelgit etkisiyle gün içerisinde yaklaşık 20 santimetre kadar yükselir ve alçalır.

Burada dikkat edilmesi gereken kritik bir nokta, gezegenimizin kendi etrafındaki dönüşünden kaynaklı yassılaşmış küremsi şeklinin gelgitlerle bir ilgisi olmamasıdır. Dünya’nın kendi etrafındaki dönüşü, ekvatoryal şişkinlik olarak bilinen ve Dünya’nın karalarının geometrisinin yaklaşık 21 kilometre sapmasına sebep olmaktadır. Bu bozulma, dış bir gök cisminden kaynaklı olmadığı için “gelgit” olarak sayılmaz. Ancak bu yassılaşmış küremsi şekil, gelgitlerin ekstradan olan etkisini hesaplamak için bir referans çizgisi olarak kullanımı olur. Yani gelgit hesaplarında Dünya’nın kusursuz bir küre olmayan şekli de gözetir.

Katı Kadar Uzayıp Kısalmaktadır

Gelgitler sadece karalar ve okyanuslar için değil, aynı zamanda yeryüzündeki insan gibi canlılar için de geçerlidir. Ancak bir insanın küçük boyutu nedeniyle gelgitlerin etkisi önemsenmeyecek kadar küçüktür. Katı kadar uzayıp kısalmaktadır. Bu, bir atomun çapından 1000 kat küçük olduğu için herhangi bir etkiye sahip değişim değildir. Dahası, kat kısalmaktadır. Dolayısıyla kişinin kendi boyu üzerindeki kendi kütlesinin etkisi, gelgitlerin etkisinden 100.000.000.000.000 (100 trilyon) kat daha fazladır.

..Suların Metrelerce Yükselip Metrelerce Çekilmesi Nedir ?…