“Bilgisayar Bozulmaz” Yanılgısı: Formatçıdan Şaşırtan Uyarılar

“Bilgisayar Bozulmaz” Yanılgısı: Formatçıdan Şaşırtan Uyarılar

Balıkesir’de 10 yıldır bilgisayar formatı yapan İbrahim Halil Utan Kalket, mesleğinin perde arkasını ve kullanıcı alışkanlıklarının bilgisayarlara nasıl zarar verdiğini anlattı. En büyük sorun ise sabırsızlık. “Elektronik cihazların hemen onarılmasını istiyorlar ama her format süreci farklı. Özellikle eski mekanik diskli bilgisayarlar daha uzun işlem süresi gerektirir” diyor.

En Büyük Kullanıcı Hataları

Bakım ihmal ediliyor: Bilgisayarın yıllarca bakım görmemesi performansı düşürüyor.

Çocuk müdahalesi: Evde bilgisayarın çocuklar tarafından kurcalanması arızaları artırıyor.

Yedek alınmıyor: Veri kaybına karşı düzenli yedekleme yapılmıyor.

Virüs riski: USB belleklerin kontrolsüz kullanımı ve zararlı sitelere giriş yaygın virüs sebepleri.

Kalket, format fiyatlarının 500 TL’den başladığını, bilgisayarın durumuna göre değiştiğini söylüyor. Bazı kullanıcılar ise bu maliyeti karşılamak yerine bilgisayarlarını satmayı tercih ediyor.

Virüsten Korunmanın Altın Kuralları

Bilinmeyen sitelerden uzak durun

USB bellekleri antivirüsle tarayın

Yazılımları güncel tutun

Düzenli bakım yaptırın

“Her müşteri bir müşteri değil, on müşteri gibi düşünülmeli” diyen Kalket, meslek disiplininin önemine dikkat çekiyor.

Bilgisayarların sorunsuz çalışması için en temel kural, düzenli bakım ve doğru kullanım alışkanlıklarıdır. Format öncesi ya da büyük yazılım değişikliklerinden önce mutlaka yedek almak gerekir. Yedekleri yalnızca tek bir cihazda tutmak risklidir; farklı cihaz ve konumlara, örneğin hem harici diske hem de buluta yedekleme yapmak veri güvenliği açısından en sağlıklısıdır. Ayrıca günlük ya da haftalık artımlı yedekler almak, 4–6 ayda bir sistem imajı oluşturmak, olası arıza veya veri kaybı durumunda hızlı kurtarma imkânı sağlar.

Bakım sadece yazılım tarafıyla sınırlı değildir. Toz birikimi, fan tıkanıklığı veya portlarda kir oluşumu gibi fiziksel etkenler de bilgisayarın performansını ve ömrünü doğrudan etkiler. Bu nedenle basınçlı hava ile temizlik, termal macun yenileme gibi periyodik işlemler ihmal edilmemelidir. Yazılım güncellemeleri ise bilgisayarın güvenlik katmanlarının en önemlilerinden biridir; ertelenmemeli, düzenli olarak uygulanmalıdır. Gereksiz programlar ve arka planda çalışan çöp yazılımlar temizlenmeli, sabit disklerde sistemin sağlıklı çalışması için en az %10 boş alan bırakılmalıdır.

Virüslerden korunmanın en etkili yollarından biri, güvenli internet ve USB kullanımıdır. USB bellekler virüslerin en kolay yayılabildiği araçlardır; takılır takılmaz antivirüs taramasından geçirilmeli, güvenilmeyen cihazlara takılmamalıdır. USB çıkarılırken her zaman “güvenle kaldır” seçeneği kullanılmalı, aksi halde dosya sistemi zarar görebilir. Bilinmeyen veya güvenilmeyen web sitelerine girmemek, e-posta eklerini açmadan önce kontrol etmek, güvenlik duvarını etkin tutmak ve admin yetkisi olmayan kullanıcı hesabıyla çalışmak, bilgisayarın güvenliğini önemli ölçüde artırır.

Format sürecinde ise önce sistem imajı almak, ardından temiz kurulum yapmak ve tüm sürücüleri, güncellemeleri eksiksiz yüklemek gerekir. Teslim öncesi kullanıcıya virüs ve veri kaybı riskleri konusunda bilgilendirme yapılması, bilgisayarın uzun ömürlü olmasına katkı sağlar.

Browista 2025 Türkiye Ayağı Cansu Durkun Liderliğinde TamamlandıGündem