Prof. Dr. Fatih SATIL

Yabani Ağaçları Aşılamak Ne Kadar Doğru?

Yabani Ağaçları Aşılamak Ne Kadar Doğru?

 

 

Türkiye, gerek coğrafi yapısı, gerekse değişik ekolojik koşulları nedeniyle birçok yabanıl meyve türünün anavatanı konumundadır. Bu yabanıl meyveler, ormandaki bütün canlılar için doğrudan besin olarak kullanılmakla birlikte insanlar için de sağlıklı bir besin kaynağını oluşturmaktadır. Ayrıca, bu türler arılar için nektar ve polen kaynağıdır. Aynı zamanda bu bitkilerin meyveleri içerdikleri maddeler gereği şifa özelliği taşımakta, ilaç ve kozmetik sanayisinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Böylece, yabanıl meyveli türlerinin yoğun olduğu bölgelerdeki vatandaşların bu ürünlerden ekonomik anlamda faydalanmaları ve belirli bir oranda gelir elde etmeleri de söz konusudur.

 

Mayıs ayı ile birlikte, Balıkesir’de olduğu gibi birçok köyümüzün yayla ve ormanlık alanlarında bol miktarda bulunan yabanı erik, ahlat gibi meyve ağaçları insanlar tarafından aşılanmak suretiyle kültüre alınmaya çalışılmaktadır. Birçok insan bunu insanlık için faydalı bir iş olduğuna inanmakta ve elinde aşı kalemleri ile dere tepe dolaşarak yabani ağaçlara aşılama yapmaktadır. Peki, bu durum ne kadar doğrudur.

 

Aşı, ağaçların cinsini iyileştirmek, daha iyi cins meyve almak için yapılır. Çünkü bahçemize diktiğimiz bir meyve fidanı, aşılı değilse, büyüyünce yabanileşir; iyi cins meyve vermez olur. Dikilen fidandan yenebilecek, iyi meyveler almak istiyorsak, ya fidanı aşılatmalıyız, ya da önceden aşılı fidan almalıyız. Aşı, doğrudan doğruya yabani ağaçlara da yapılabilir. Bir yabani ağaca aynı familyadan bir başka ağaç aşılanırsa, aşılanan ağaç o ağacın meyvesini verir. Örneğin yabani ahlatlara armut aşılamak gibi.

 

Yabani meyve ağaçlarına yapılan aşı ile o meyve homojen bir genetik yapıya dönüştürülmüş olacaktır. Yani istenilmeyen özellikler yerine biz insanların istediği; tat, renk ve kokuya sahip yeni bir çeşit elde edilmiş olacaktır. Eğer bir türün bireyleri arasında genetik çeşitlilik yoksa o tür birkaç nesil içinde yok olmaya mahkûmdur. Genetik çeşitlilik biyoçeşitliliğin sürekli olmasını sağlayan önemli bir etkendir. Bu nedenle, aşılama ile kültüre alınmış olan bu çeşitler değişen çevre şartlarına, hastalık ve zararlılara karşı da daha dayanıksız bir hale gelmiş olacaktır.

 

Diğer taraftan, doğal ortamdaki yabanıl meyve varlığındaki düşüş doğrudan yabanıl hayvan varlığının azalmasına da neden olmaktadır.

 

 

Bu durum biyolojik çeşitliliğin azalmasına, buna bağlı olarak da ekosistemin bozulmasına neden olmaktadır. Kendi yaşam alanlarında yiyecek bulamayan ayı ve domuz gibi yabani hayvanlar, köylere ve tarım alanlarına inmekte ve böylelikle hem kendilerini tehlikeye atmakta hem de köylülere zarar vermektedirler. Ayrıca, ileride kültür çeşitlerimizde ortaya çıkabilecek yeni hastalık ve zararlılara karşı dirençli yeni çeşitler üretmek için bu yabani çeşitlere ihtiyacımız olacaktır. Bu nedenle özellikle yayla ve ormanlık alanlardaki yabanıl meyve türlerinin aşılanmadan doğada bırakılması biyolojik çeşitlilik açısından son derece önemlidir.

 

Genetik kaynaklar on binlerce yıllık gelişme süreci boyunca birçok baskı koşullarına karşı dayanıklılık geliştirdiklerinden günümüzde karşı karşıya olduğumuz besin sorununu aşmada sigorta ve anahtar durumundadır. Bu nedenle, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yabani meyve türlerini ve biyoçeşitliliğin korunmasını sağlamak amacıyla “Gen Koruma ve Yönetim Alanı (GEKYA)”, “Önemli Bitki Alanı (ÖBA)” ve Milli Parklar gibi farklı doğa koruma alanları belirlenmiştir.

 

Doğada ve doğal kalmanız dileğiyle…

 

 

 

İlgili Makaleler

Bir Yorum

  1. Fatih hocam yabani ağaçların bütünü aşılansa hiç yabani tür kalmasa dediğiniz doğru. Ancak dağlarda sayısız denilecek kadar ağaç var. Aşılanacak kısmı az miktardır. Aşılanması ağaçların korunmasına sahip çıkılmasına vesile olmaktadır. Bizim arazide en çok zorlandığımız kısım ağaçların korunmasıdır. Menfaatı olmayan ağacı korumak arzusu maalesef zayıf. Bu nedenle bir kısmının aşılanması yabanilerle beraber korunmasının faydalı olacağına inanıyorum. Selamlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu