Bigadiç’te Yerli Aşı Cevizi Sezonu Başladı: Yaş ve Kuru Çetnır Ceviz Satışları Hızla Artıyor

Yaş ve Kuru Çetnır Ceviz Satışları Hızla Artıyor

Balıkesir’in verimli topraklarıyla ünlü ilçesi Bigadiç’te, bu yıl yerli aşı ceviz hasadı bereketli geçti. Özellikle yaş çetnır ve kuru çetnır türü cevizlerin üretimi tamamlanarak, bölgedeki üreticiler tarafından satışlara başlandı. Köy pazarlarında, yol kenarlarında ve doğrudan üreticiden tüketiciye yapılan satışlar yoğun ilgi görüyor.

Üreticiler, bu sezon iklim koşullarının elverişli geçmesiyle birlikte verim artışından memnun olduklarını belirtiyor. Hasat dönemi boyunca hem kabuklu hem de iç ceviz şeklinde satış yapılan bölgede, özellikle Bigadiç yerli aşı cevizi kalitesiyle dikkat çekti. Üretici Mehmet Yıldız tarafından yapılan açıklamalarda, “Bigadiç yerli aşı cevizi, yaş çetnır ve kuru çetnır satışlarımız başlamıştır” ifadeleriyle vatandaşlar ceviz almaya davet edildi.

Kurutma ve Saklama Önemli Aşama

Bölgedeki ceviz bolluğu üreticiyi sevindirse de, kurutma ve depolama süreçleri hâlâ dikkat gerektiriyor. Uzmanlar, cevizlerin ideal nem oranı olan %8–10 aralığında kurutulması gerektiğini belirtiyor. Bu oranın üzerinde kalan cevizlerde tat kaybı, küf oluşumu ve kalite düşüşü yaşanabiliyor.

Bigadiç’te geleneksel yöntemlerle – güneş altında serilerek, ara sıra çevrilerek – yapılan kurutma işlemleri, bazı üreticiler tarafından modern kurutma makineleriyle destekleniyor. Kurutulan cevizler daha sonra serin, kuru ve hava almayan ortamlarda muhafaza edilerek satışa hazırlanıyor.

Fiyatlar ve Pazara İlgi

Bu yıl ceviz rekoltesi yüksek olmasına rağmen, fiyatlarda dalgalanmalar yaşanıyor. Köy pazarlarında fiyatlar üreticinin elinden çıktığı için daha uygun seyrediyor; şehir merkezlerinde ise taşıma ve aracılık maliyetleri nedeniyle fiyatlar yükseliyor.

Buna rağmen Bigadiç cevizi, lezzeti ve yağ oranı bakımından yüksek kaliteye sahip olduğu için hem yerel hem de çevre illerden yoğun talep görüyor. Özellikle Balıkesir, Manisa, Bursa ve İzmir bölgelerinden alıcıların Bigadiç cevizine yöneldiği belirtiliyor.

Bigadiç’in Tarımsal Potansiyeli

Ceviz üretiminde son yıllarda atağa kalkan Bigadiç, toprak yapısı ve iklim koşulları sayesinde bölgesel bir marka hâline gelmeye aday. Ziraat Mühendisleri, ilçedeki verimli toprakların ceviz yetiştiriciliğine çok uygun olduğunu, modern sulama sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte verimin daha da artacağını ifade ediyor.

Ancak üreticiler, depolama tesisleri, pazarlama desteği ve fiyat istikrarı konusunda daha fazla destek talep ediyor. Özellikle küçük üreticiler, ürünlerini doğrudan pazara sunmakta zorlandıklarını dile getiriyor.

Cevizin Sağlığa Faydaları

Bigadiç’te üretilen yerli aşı ceviz sadece lezzetiyle değil, sağlık açısından taşıdığı değerlerle de ön plana çıkıyor. Bilimsel araştırmalar, ceviz tüketiminin pek çok hastalığa karşı koruyucu etkisi olduğunu gösteriyor:

Kalp Sağlığını Korur: Ceviz, omega-3 yağ asitleri bakımından zengin olup kötü kolesterolü düşürür, damar sağlığını destekler.
Beyin Fonksiyonlarını Güçlendirir: Antioksidan ve polifenol içeriği, hafıza ve konsantrasyonu destekler.
Bağırsak Sağlığını İyileştirir: Lif ve sağlıklı yağ içeriği sindirime yardımcı olur, bağırsak florasını düzenler.
Antioksidan Etki Gösterir: E vitamini ve selenyum içeriğiyle serbest radikallerle savaşır.
Kan Basıncını Dengeler: Düzenli tüketim, tansiyonun kontrol altında tutulmasına destek olabilir.
Üreme Sağlığını Destekler: Erkeklerde sperm kalitesini artırabileceği bilimsel çalışmalarla desteklenmiştir.
Kilo Kontrolüne Yardımcı Olur: Tokluk hissi verir, dengeli beslenme planlarında yer alabilir.
Uzmanlar, günde 3–4 tam ceviz tüketiminin yeterli olduğunu, aşırı tüketimin yüksek kalori nedeniyle kilo artışına yol açabileceğini hatırlatıyor.

Bigadiç Cevizi Markalaşıyor

Bu yılki yüksek verim ve artan ilgi, Bigadiç cevizi için yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor. Kalitesiyle öne çıkan Bigadiç yerli aşı cevizleri, hem iç pazarda hem de ilerleyen dönemde dış pazarda markalaşma potansiyeline sahip.

Üreticiler, bu yılki sezonun hem bereketli hem de umut verici geçtiğini belirterek, tüketicileri doğal ve yerli üretimi desteklemeye davet ediyor.

Çetnır (Chandler) Ceviz Nedir?

Chandler, Amerika Birleşik Devletleri – Kaliforniya Üniversitesi (UC Davis) tarafından geliştirilmiş, dünyada en yaygın yetiştirilen ceviz türlerinden biridir.
Türkiye’deki yaygın adı:
Türkçeye halk arasında “Çetnır”, “Çendır” ya da “Çetner” olarak geçmiş durumda. Aslında hepsi “Chandler” kelimesinin farklı telaffuz biçimleri.
Fiziksel özellikleri:

Kabukları ince, kolay kırılabilir yapıdadır.
İç oranı yüksektir (%50’nin üzerindedir).
Ceviz içi açık renkli (krem-beyaz tonlarında) ve büyük tanelidir.
Lezzeti hafif tatlıdır, yağ oranı yüksektir.
Yüksek verimlidir; aşılı Chandler fidanları uygun bakımda 4–5 yaşında ürün vermeye başlar.
Ağaç özellikleri:

Geç uyanan bir çeşittir, bu nedenle ilkbahar donlarından genellikle zarar görmez.
Kendi kendini kısmen dölleyebilir, ancak ideal verim için “Franquette” veya “Fernette” gibi tozlayıcı çeşitlerle birlikte dikilir.
Her ağaçtan 25–35 kg ceviz alınabilir (olgun dönemde).

“Yaş Çetnır” ve “Kuru Çetnır” Ne Demek?

Yaş Çetnır: Yeni hasat edilmiş, henüz kurutulmamış taze Chandler cevizidir. Kabuk içindeki nem oranı yüksektir, bu yüzden yumuşaktır ve kısa sürede tüketilmelidir.
Kuru Çetnır: Kurutma süreci tamamlanmış, nem oranı düşürülmüş Chandler cevizidir. Uzun süre saklanabilir, pazar ve ihracat için uygundur.

Bigadiç’te Neden Bu Kadar Yaygın?

Bigadiç, Balıkesir’in iç bölgelerinde yer aldığı için hem iklim olarak ceviz yetiştiriciliğine uygun, hem de Chandler çeşidinin geç uyanan özelliği sayesinde don riskine karşı güvenlidir.
Bu nedenle son yıllarda bölgedeki üreticiler arasında Chandler (çetnır) aşılı ceviz fidanları çok yaygınlaşmıştır.