“Bunlar Yenir mi?” diye Soruyorlar! 30 Yıllık Zeytinci Dertli Konuştu
Balıkesir pazarlarında 30 yılı aşkın süredir zeytin satan Yahya Çakır, market rekabetinden şikâyet ederken en çok yabancıların verdiği tepkiyi unutamıyor: “Bunlar zeytin mi, yeniyor mu gerçekten?”
“Bunlar Yenir mi?” diye Soruyorlar! 30 Yıllık Zeytinci Dertli Konuştu
Balıkesir’de 30 yıldan fazladır pazarda zeytin satan Yahya Çakır, her tezgâhına koyduğu üründe sadece zeytin değil, bir kültürü de temsil ediyor. Ayvalık’ın meşhur sepet selesi, kırması, çizmesi… Ama günümüzde bu kültürün yavaş yavaş eridiğini söylüyor:
“Pazar kültürü artık sembolik kaldı. Gençler pazara değil,
telefona bakıyor. Getir, online market… Biz bu kültürü yaşatmaya
çalışıyoruz ama sistem izin vermiyor.”
“Zeytini Görüp Şaşırıyorlar!”
Zeytin tezgâhı, kimi zaman bir sohbetin, kimi zaman bir kültür şokunun da başlangıcı oluyor. Yahya Çakır, özellikle ilk kez pazara gelen bazı müşterilerin tepkisine şaşırmıyor:
“Buraya gelen bazı yabancı insanlar ‘Bunlar yenir mi?’ diye soruyor. Zeytin Türkiye’de biliniyor ama Balıkesir’deki çeşitliliği görünce şaşırıyorlar. Çünkü bizde sepet sele var, kırma var, çizme var…”
En Çok İlgi Gören: Ayvalık Sepet Selesi
Çakır’ın tezgâhında en çok tercih edilen zeytin çeşidi ise
Ayvalık sepet selesi. Bu tür, hem doğal tadı hem de yerel
üretimiyle dikkat çekiyor. Fiyatlar ise geniş bir aralıkta
değişiyor:
• Zeytin fiyatları: 120 TL’den başlayıp 280 TL’ye kadar
çıkıyor.
• Fiyatları etkileyen en büyük faktör: Ürün miktarı ve sezonsal
üretim.
“Geçen yılın fiyatıyla aynı aslında. Çünkü bu sene de üretim çok
yüksek değildi.”
Market Kampanyaları Pazarcıyı Zorluyor
Zeytin tezgâhı da artık süpermarket kampanyalarının gölgesinde kalıyor. Çakır, “Marketler bizim sattığımız tüm ürünlerde kampanya yapıyor. Bizimle adeta yarışıyorlar,” diyerek haksız rekabetten yakınıyor.
“İnsanlar Hiçbir Şeyi Beğenmiyor”
Yahya Çakır’ın en çok zorlandığı şey ise ne hava şartları, ne ürün tedariği… Bizzat müşteri davranışı:
“İnsanlar artık hiçbir şeyi beğenmiyor. Her şeye bir kulp takılıyor. Ama pazarda olmanın güzel yanı da bu: herkesle iç içesin, günün sonunda seni yine birileri anlıyor.”
Bir Zeytin, Bir Kültür, Bir Mücadele
Pazarda zeytin satmak, sadece ürün değil, bir coğrafyanın damak tadını, bir yaşam tarzını, hatta bir direnişi temsil ediyor. Yahya Çakır’ın zeytin tezgâhı, modern alışveriş sistemlerine karşı hâlâ ayakta duran bir mahalle hafızası gibi.