Kentsel Akupunktur ve Yeşil Tasarım

Kentsel Akupunktur ve Yeşil Tasarım

Kentsel akupunktur, günümüz yüzyılında şehir tasarımlarında karşılaşılan mevcut problemleri çözmek için alternatif stratejilerden biridir. Kentsel akupunkturda, şehirler yaşayan organizmalar olarak görülmektedir. Kentsel mekânda belli noktalara küçük ölçekli müdahaleler yapılarak, akupunkturun hastaların tüm organizmasını etkilediği gibi tüm kentin de enerjisini etkileyen yeniden canlandırma vb. işlemler yapılabilir. Bu kapsamda kentsel akupunktur; kentsel tasarımın bir parçası olarak kentsel çevreyi iyileştirmeye yönelik süreçleri yönetmekte ve sosyal-çevresel sürdürülebilirliği savunmaktadır.

Özellikle kentsel akupunktur projelerinde yeşil tasarımlar katalizör görevi yapar. Bu tasarımlar arasında geleneksel parklar, plaza parkları, toplumsal bahçeler vb. yeşil alanlar kentsel yapıyı iyileştirmektedir.

Newyork High Line Park Projesi ve Madrid Rio Park Projeleri yeşil örüntü tasarımları sürdürülebilirliğin sağlanmış olduğu örnek projelerdir. Ülkemizde Eskişehir Hamamyolu Caddesi projesi de kentsel dokuya entegre edilen yeşil örüntünün, kentsel mekânın kullanılabilirliğini artıran örnek bir projedir. Bu projelerde mimari açıdan kentsel çevreyi nasıl iyileştirebiliriz kurgusundan yola çıkılarak yeşil tasarım ve toplum öncelikli mekân konsepti hakimdir. Bu kapsamda kentsel akupunktur her ne kadar küçük ölçekli müdahaleleri kapsasa da oluşturduğu etki kentin bütününe hitap etmektedir.

Kent içerisindeki bu yeşil tasarımlar; rekreasyon ya da doğa koruma amaçlı olmasının yansıra, kentsel planlama sürecinde; sürdürülebilirlik ve ekolojik planlamaya da katkı sağlar. Dolayısıyla flora ve faunayı korumaya yönelik doğal koridorlar olarak işlev görür.

Tabi bu yeşil tasarımların bir de insan sağlığı ve psikolojisi üzerine olan olumlu etkisini de unutmamak lazım. Çevre psikoloğu Dr. Mathew White’e göre parklar antidepresan kullanımını azaltıyor. Yine yapılan bazı çalışmalara göre yeşil ve mavi alanlara yakın yerlerde yaşayan veya buralarda vakit geçirenlerin psikolojisi ve fiziksel sağlığı çok daha iyi. Kanser vakaları daha az görülüyor, sonuç olarak da yaşam süreleri daha uzun oluyor.

Kentlerimizi daha iyi hale getirmek adına uygulanacak bu tür kentsel akupunktur uygulamalarında kente ait tüm paydaşların ve kent sakinlerinin iş birliği esastır.

Yazımı bir yerli deyişi ile bitirmek istiyorum: “İnsan doğadan uzaklaştıkça kalbi sertleşir.”