Bilim insanları, gereksiz yere tüketilen gıdanın ekolojik etkisini araştırdı ve oldukça şaşırtıcı sonuçlara ulaşıldı. Yemek atıkları günümüzde oldukça konuşulan bir konu haline geldi ve böyle olması hiç şaşırtıcı değil. Gıda israfı bir ülke olsaydı, iklim krizini etkilemesi açısından ABD ve Çin’in ardından üçüncü sırayı alırdı. Project Drawdown’da başkan yardımcısı ve araştırma direktörü olan Chad Frischmann, “Gıda israfını azaltmak, küresel ısınmayı tersine çevirmek için yapabileceğimiz en önemli şeylerden biri” diyor.
Yemek atıkları hakkında konuştuğumuzda, tarladan tüketicinin çöp tenekesine, herhangi bir noktada israf edilen yiyeceklerden söz ediyoruz. Bu utanç verici derecede saçma ve üzerine düşülmesi gereken bir sorun. Birleşmiş Milletler, her yıl zengin ülkelerin 222 milyon tona ulaşan gıda atığı oluştururken fakir ülkeler arasında yer alan Sahra Altı Afrika’nın yıllık gıda üretiminin 230 milyon ton olduğunu paylaştı.
Çok fazla yemenin insan sağlığı için kötü olduğunu biliyoruz, ancak gezegen için de kötü mü? Cevap, tartışmasız “evet”. Bilim insanları, “Düşüncemiz, fizyolojik ihtiyaçların üzerinde yenen, obezite olarak tezahür eden yiyeceklerin, atık olarak görülmesi gerektiği yönünde.” şeklinde konuyu ifade ediyor. Frontiers in Nutrition’da yayınlanan araştırmaya göre direkt gıda atığı (bir başka deyişle artık olarak tarladan çatalımıza herhangi bir noktada atığa dönüşen gıda) aslında aşırı kalori alınan beslenmenin oluşturduğu atığa kıyasla oldukça masum kalıyor. Yazarlar, son on yılda, batıda ve gelişmekte olan ülkelerdeki obezite yükünün iki katından fazla arttığına dikkat çekiyor: WHO, 1,9 milyardan fazla yetişkin ve beş yaşın altındaki 41 milyon çocuğun fazla kilolu veya obez olduğunu tahmin ediyor. “1974’ten beri diyetlerin enerji içeriği %50 arttı, kişi başına günde 1.400 kcal veya yılda 150 trilyona ulaştı. Bu görüşe göre obezite durumu çevre için önemli bir maliyet teşkil ediyor.”
Bunu göz önünde bulundurarak, obezitenin ekolojik etkisini hesaplamak için Metabolik Gıda Atıkları adı verilen yeni bir indeks yarattılar. Bu indeks, aşırı vücut yağına yol açan gıda miktarını ve karbon, su ve toprak ayak izi olarak ifade edilen çevre üzerindeki etkisini ölçüyor. Araştırmada bulunan en önemli sonuçlar, dünyada aşırı kilo ve obezite ile ilişkili Metabolik Gıda Atıkları’nın genel etkisinin 140,7 gigaton gıda atığı olması ve Avrupa, Kuzey Amerika ve Okyanusya’nın su, toprak ve karbon ayak izleri açısından en yüksek ekolojik etkiye sahip olan yüke öncülük etmeleri. Frontiers Science News’de açıklandığı gibi, “Dünyanın metabolik gıda atığını büyütmenin 240 milyar ton karbondioksit eşdeğeri üretmesi bekleniyor. Bu, insanoğlunun, son yedi yılda yaktığı fosil yakıtlardan salındığı miktara eşit.”
Araştırmacılar, “Obezite ile ilişkili metabolik yiyecek atığının azaltılması, insan sağlığının iyileştirilmesi yoluyla dengesiz beslenme düzenlerinin ekolojik etkisinin azaltılmasına katkıda bulunacaktır” şeklinde görüşlerini özetliyorlar. Yazarların dünya çapında obezite salgınının, artan gıda kullanılabilirliği ve pazarlamasının“ itici etkisinin ”olduğuna dair önerisi ile birlikte, düzgün işlemeyen bir gıda sistemi hakkında daha fazla kanıt ekliyor. Gıda endüstrisinin daha sorumlu olması gerekiyor; sadece bizi öldürmekle kalmıyorlar, gezegeni de mahvediyorlar.
Kaynak: TreeHugger